Aktualności prawne

Podsumowanie prawne listopada 2018 r.

Facebook
Twitter
LinkedIn

Podsumowanie prawne listopada 2018 r. obejmuje następujące zagadnienia:

ZMIANY W PRAWIE

PRAWO ENERGETYCZNE

  • Promowanie energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji
  • Ministerstwo Energii opublikowało projekt PEP2040

PRAWO GOSPODARCZE

  • Uproszczenia dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym
  • Projektowane zmiany w zakresie składania sprawozdań w KRS

PRAWO PRACY

  • Zmiany w zasadach przechowywania dokumentacji pracowniczej

PRAWO KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

  • Sprzedaż on-line – bez geoblokady
  • Ubezpieczenia na życie – zmiana ogólnych warunków ubezpieczenia PZU

PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

  • Umowa o zarządzanie PPK

ORZECZNICTWO

  • Oskładkowanie napiwków
  • Opinia biegłego wymaga szczególnej kontroli sądu orzekającego

_ _ _

ZMIANY W PRAWIE

PRAWO ENERGETYCZNE

  • Promowanie energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji

28 listopada 2018 roku do Sejmu wpłynął rządowy projekt ustawy o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji. Podczas pierwszego czytania na posiedzeniu Sejmu, w dniu 5 grudnia 2018 roku projekt został skierowany do Komisji do Spraw Energii i Skarbu Państwa. Rządowy projekt ma na celu określenie zasad udzielania wsparcia dla energii elektrycznej wytwarzanej w wysokosprawnej kogeneracji w jednostkach kogeneracji oraz wydawania gwarancji pochodzenia energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji. Projektowana ustawa stanowi odpowiedź na kończący się w 2018 roku system wsparcia dla wysokosprawnej kogeneracji oparty dotychczas o system świadectw pochodzenia.

  • Ministerstwo Energii opublikowało projekt PEP2040

23 listopada br. na stronie internetowej Ministerstwa Energii ukazał się projekt dokumentu „Polityka energetyczna Polski do 2040 r.” (tzw. PEP2040).

Założeniem PEP2040 jest określenie strategii państwa w ramach sektora energetycznego na najbliższe dziesięciolecia. Ministerstwo poinformowało, że realizacja PEP2040 będzie przebiegać w ośmiu kierunkach, tj.:

  • optymalnego wykorzystania własnych zasobów energetycznych,
  • rozbudowy infrastruktury wytwórczej i sieciowej energii elektrycznej,
  • dywersyfikacji dostaw gazu ziemnego i ropy naftowej oraz rozbudowa infrastruktury sieciowej,
  • rozwoju rynków energii,
  • wdrożenia energetyki jądrowej,
  • rozwoju odnawialnych źródeł energii,
  • rozwoju ciepłownictwa i kogeneracji,
  • poprawy efektywności energetycznej

i wedle przypisanych im szczegółowych działań wykonawczych.

PEP2040 przedstawiono jako jedną z dziewięciu strategii sektorowych, wynikających ze Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju.

Ministerstwo zapoczątkowało jednocześnie proces konsultacji PEP2040 i do 15 stycznia 2019 roku możliwe jest zgłaszanie uwag do treści projektu.

PRAWO GOSPODARCZE

  • Uproszczenia dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym

W ubiegłym miesiącu – 9 listopada 2018 r. – uchwalona została nowa ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym. Ustawa ta wprowadzi do prawa działalności gospodarczej wiele istotnych zmian, w tym także zmianę trybu potwierdzania czynności prawnych dokonanych w imieniu osoby prawnej przez nieumocowaną do tego osobę (art. 39 Kodeksu cywilnego).

Dotychczas art. 39 Kodeksu cywilnego przewidywał tylko sytuację, w której dana osoba podejmowała czynność prawną jako organ osoby prawnej ponad zakres uprawnień tego organu albo w ogóle tym organem nie będąc i nie wskazywał wyraźnie, że czynność prawna podjęta w takich warunkach może zostać potwierdzona przez samą osobę prawną, już poprawnie reprezentowaną. W nowym brzmieniu ww. przepisu nie tylko stanowi już wyraźnie, że osoba prawna może taką czynność potwierdzić i tym samym uczynić ją ważną, ale też, że „Druga strona może wyznaczyć osobie prawnej, w której imieniu umowa została zawarta, odpowiedni termin do potwierdzenia umowy; staje się wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu”. Dopiero potem konieczny jest zwrot tego, co zostało uzyskane w wyniku umowy i naprawienie szkody.

Poza tym w art. 39 k.c. pojawi się też nowa regulacja odnosząca się do samych czynności jednostronnych: „Jednostronna czynność prawna dokonana przez działającego jako organ osoby prawnej bez umocowania albo z przekroczeniem jego zakresu jest nieważna. Jednakże, gdy ten, komu zostało złożone oświadczenie woli w imieniu osoby prawnej, zgodził się na działanie bez umocowania, stosuje się odpowiednio przepisy o zawarciu umowy bez umocowania”. Jeżeli więc druga strona umowy wie, że osoba składająca jej oświadczenie woli nie jest uprawniona do reprezentowania danej osoby prawnej (np. osoba nieumocowana dokonuje w imieniu osoby prawnej odstąpienia od umowy sprzedaży) i zgodzi się na to, to ta osoba prawna może potwierdzić takie oświadczenie woli i wówczas odniesie ono skutek prawny. Jeżeli natomiast druga strona (odbiorca oświadczenia woli) nie wie, że osoba je składającą nie może reprezentować danej osoby prawnej („nadawcy” oświadczenia) i nie zgodziła się na takie rozwiązanie, to takie oświadczenie jest bezwzględnie nieważne.

Całość ustawy co do zasady wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2019 roku, jednak wspomniany wyżej nowy art. 39 k.c. (oraz kilka innych artykułów wyraźnie wskazanych w art. 54 tej ustawy) wejdzie w życie dopiero w lutym 2019 roku.

  • Projektowane zmiany w zakresie składania sprawozdań w KRS

W dniu 9 listopada 2018 roku Sejm uchwalił ustawę o Krajowym Rejestrze Zadłużonych, która ma zmienić ustawę o Krajowym Rejestrze Sądowym.

Przede wszystkim ma zostać usunięta luka prawna, powstała wskutek poprzedniej nowelizacji ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym.  Od 15 marca br. profesjonalni pełnomocnicy zostali pozbawieni m.in. możliwości składania do KRS sprawozdań finansowych w imieniu swoich mocodawców. Regulacja zawarta w art. 19e ust. 2 ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym w sposób wyraźny określiła krąg osób legitymowanych do dokonywania zgłoszeń. Aktualnie zgłoszenie opatruje kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem zaufanym co najmniej jedna osoba fizyczna, której numer PESEL jest ujawniony w rejestrze, wpisana jako członek organu uprawnionego do reprezentowania, wspólnik uprawniony do reprezentowania spółki osobowej, syndyk albo likwidator.

Zgodnie z projektowaną zmianą, zgłoszenia będzie mógł dokonać także adwokat, radca prawny lub prawnik zagraniczny, których dane Naczelna Rada Adwokacka i Krajowa Rada Radców Prawnych udostępniła sądom i Ministrowi Sprawiedliwości za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, o którym w ustawach tych samorządów, o ile w systemie tym ujawniony jest ich numer PESEL i są oni umocowani do dokonania zgłoszenia. W takim przypadku adwokat, radca prawny lub prawnik zagraniczny będzie mógł powołując się na udzielone mu pełnomocnictwo podpisać zgłoszenie kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem zaufanym.

Zmiany ma wejść w życie 1 kwietnia 2019 roku.

PRAWO PRACY

  • Zmiany w zasadach przechowywania dokumentacji pracowniczej

Od dnia 1 stycznia 2019 roku pracodawca będzie zobowiązany prowadzić i przechowywać w postaci papierowej lub elektronicznej dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta osobowe pracowników. Dokumentację należy przechowywać w sposób gwarantujący zachowanie jej poufności, integralności, kompletności oraz dostępności, w warunkach niegrożących uszkodzeniem lub zniszczeniem przez okres zatrudnienia, a także przez okres 10 lat (a nie jak dotychczas 50 lat), licząc od końca roku kalendarzowego, w którym stosunek pracy uległ rozwiązaniu lub wygasł, chyba że odrębne przepisy przewidują dłuższy okres przechowywania dokumentacji pracowniczej.

Okres 10-letni pracodawca będzie mógł zastosować dla wszystkich pracowników zatrudnionych po dniu wejścia w życie ustawy, tj. po dniu 1 stycznia 2019 roku. W przypadku pracowników zatrudnionych w okresie po dniu 31 grudnia 1998 roku a przed dniem 1 stycznia 2019 roku czas przechowywania dokumentacji może ulec skróceniu do 10 lat pod warunkiem, że pracodawca przekaże do ZUS raporty informacyjne za pracowników, w których zawarte zostaną informacje do ustalenia świadczeń oraz do ustalenia ich wysokości. Złożenie oświadczenia o zamiarze przekazania raportów informacyjnych skutkuje obowiązkiem przekazania raportów informacyjnych za wszystkich ubezpieczonych. W przypadku nieprzekazania raportów informacyjnych, okres przechowywania dokumentacji pracowniczej pozostaje bez zmian i wynosi 50 lat.

Ponadto, pracodawca będzie miał możliwość zmiany postaci, w której prowadzi i przechowuje dokumentację pracowniczą. Zmiana postaci dokumentacji pracowniczej z papierowej na elektroniczną następuje przez sporządzenie odwzorowania cyfrowego, w szczególności skanu, i opatrzenie go kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną pracodawcy lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym upoważnionej przez pracodawcę osoby, potwierdzającym zgodność odwzorowania cyfrowego z dokumentem papierowym. Dokumentacja pracownicza prowadzona i przechowywana w postaci elektronicznej jest równoważna z dokumentacją pracowniczą prowadzoną i przechowywaną w postaci papierowej. Należy tylko pamiętać, że pracodawca będzie zobowiązany do poinformowania pracowników w sposób u niego przyjęty o:

1) zmianie postaci prowadzenia i przechowywania dokumentacji pracowniczej;

2) możliwości odbioru poprzedniej postaci dokumentacji pracowniczej w terminie 30 dni od dnia przekazania informacji, o której mowa w pkt 1.

PRAWO KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

  • Sprzedaż on-line – bez geoblokady

Kilka dni temu, 3 grudnia, weszło w życie uchwalone w lutym br. unijne rozporządzenie w sprawie nieuzasadnionego blokowania geograficznego oraz innych form dyskryminacji klientów ze względu na przynależność państwową, miejsce zamieszkania lub miejsce prowadzenia działalności na rynku wewnętrznym.

Geoblokada to dyskryminująca praktyka, która uniemożliwiała klientom dostępu w sieci do produktów i usług i ich zakupu poprzez stronę znajdującą się w innym państwie członkowskim. Dyskryminacja mogła dotyczyć cen, sprzedaży i warunków płatności.

Nowe przepisy mają na celu usunięcie barier w e-handlu. Sprzedawcy nie mogą oferować klientom dyskryminacyjnych warunków w trzech przypadkach:

  1. sprzedają towary, a te zostają doręczone do państwa członkowskiego, do którego sprzedawcy oferują dostawę, lub zostają odebrane w miejscu, które uzgodnili z klientem,
  2. oferują usługi dostarczane elektronicznie, np. usługi w chmurze, usługi hurtowni danych, web hosting i zapory sieciowe,
  3. świadczą usługi, z których klient korzysta w kraju prowadzenia działalności przez sprzedawcę, np. usługi hotelowe, wydarzenia sportowe, wynajem samochodów oraz bilety wstępu na festiwale muzyczne czy do parków rozrywki.

Przepisy zakazują nieuzasadnionej dyskryminacji klientów ze względu na metodę płatności.

Z zakresu rozporządzenia wyłączone są m. in. e-booki, gry internetowe, oprogramowanie czy usługi finansowe, audiowizualne, transportowe, zdrowotne i społeczne.

  • Ubezpieczenia na życie – zmiana ogólnych warunków ubezpieczenia PZU

Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeprowadził postępowanie wyjaśniające w sprawie Powszechnego Zakładu Ubezpieczeń na Życie w czerwcu 2017 r. po zawiadomieniu Rzecznika Finansowego, do którego docierały skargi klientów.

Jak ustalono, PZU stosowało klauzule, na podstawie których odmawiano wypłaty świadczenia, z uwagi na wcześniejszą chorobę ubezpieczonego, nawet jeżeli nie miała związku ze śmiercią, specjalistycznym leczeniem czy niezdolnością do pracy ubezpieczonego. UOKiK zarzucił postanowieniom zamieszczonym w umowach zbytnią ogólnikowość, przez co klient nie był w stanie ocenić czy jakakolwiek zdiagnozowana w przeszłości choroba nie spowoduje odmowy wypłaty świadczenia.

W toku postępowania ubezpieczyciel zmienił stosowane klauzule, w których konkretnie i wyraźnie określono, że nie dojdzie do wypłaty świadczenia, gdy śmierć, operacja, czy niezdolność do pracy będą wynikały z wcześniejszej choroby, która faktycznie spowodowała to nieszczęśliwe zdarzenie. Wskazano również katalog chorób.

PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

  • Umowa o zarządzanie PPK

W dniu 1 stycznia 2019 r. wchodzą w życie zmiany w przepisach ustawy – Prawo zamówień publicznych, wprowadzone ustawą o pracowniczych planach kapitałowych (PPK).

Zgodnie z uzasadnieniem do ustawy PPK wprowadzenie zmiany w art. 4 pkt 4 ustawy Pzp wynika stąd, że możliwość zawarcia umowy o zarządzanie PPK jest ściśle związana z umową o pracę, ponieważ nie można jej zawrzeć bez istniejącego zatrudnienia – zgodnie z projektem ustawy o PPK podmiot zatrudniający może zawrzeć umowę o zarządzanie PPK, jeśli zatrudnia co najmniej jedną osobę. Dodatkowo gromadzenie środków w PPK następuje jedynie podczas trwania zatrudnienia, a więc tylko wtedy środki trafiają do instytucji finansowej wybranej przez podmiot zatrudniający. Przy wyborze instytucji finansowej zarządzającej PPK zamawiający, na których został nałożony powyższy obowiązek nie będą mieli obowiązku stosowania przepisów ustawy Pzp.

ORZECZNICTWO

  • Oskładkowanie napiwków

W wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 września 2018 r., sygn. akt II UK 343/17 sąd ten stwierdził, że oskładkowaniu podlegają także przychody pracownika z tytułu otrzymanych napiwków.

W stanie faktycznym sprawy spółka nie zadeklarowała składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od otrzymanych przez pracowników kasyna napiwków. W kasynie skrupulatnie były prowadzone rejestry napiwków, zawierające podpisy osób, którym je wypłacano. Pracownicy sporządzali raz w miesiącu listę napiwków, na podstawie której księgowość obliczała i odprowadzała zaliczki na poczet podatku dochodowego od osób fizycznych. Napiwki ujmowane były przez pracodawcę jako przychód pracownika w rocznych rozliczeniach podatkowych PIT 8 i 11.

Zdaniem Sądu Najwyższego pojęcie wynagrodzenia za pracę, o którym mowa w art. 78 § 2 Kodeksu pracy, ma charakter węższy niż pojęcie przychodów ze stosunku pracy, które są zdefiniowane w art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Definicja przychodu zawarta w tym ostatnim przepisie jest zakreślona szeroko, obejmując „wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne” i to bez względu na źródło finansowania tych środków. Zestawiając zatem art. 18 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z pojęciem przychodu z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy dojść do wniosku, że oskładkowaniu podlegają także przychody pracownika z tytułu otrzymanych napiwków.

Co więcej Sąd uznał, iż że wykładnia art. 18 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych prowadzi do konkluzji, iż napiwki organizowane, obliczane, przechowywane w depozycie pracodawcy i wypłacane przez upoważnionych pracowników pracodawcy stanowią podstawę obliczania składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne wraz z innymi przychodami ze stosunku pracy. Jak podkreślił Sąd, intencją osób wręczających napiwki jest, aby cała kwota tych napiwków trafiła do dyspozycji konkretnego pracownika lub zespołu pracowników.

  • Opinia biegłego wymaga szczególnej kontroli sądu orzekającego

 Sąd nie może oprzeć swojego przekonania o istnieniu lub braku okoliczności, których zbadanie wymaga wiadomości specjalnych, wyłącznie na podstawie konkluzji opinii biegłego, ale powinien sprawdzić poprawność poszczególnych elementów opinii składających się na trafności jej wniosków końcowych, niezależnie od zarzutów podnoszonych przez strony. Kontroli sądu podlega również materiał, który był podstawą wydania opinii, gdyż determinuje on miarodajność opinii.”  Tak orzekł Sąd Apelacyjny w Gdańsku, w wyroku z dnia 24 kwietnia 2018 roku, w sprawie o sygnaturze akt V ACa 128/17.

Uzasadniając swoje stanowisko, Sąd Apelacyjny w Gdańsku wskazał, że opinia biegłego podlega ocenie sądu w zakresie jej zgodności z formalnymi wymaganiami oraz co do jej mocy przekonującej, na tych samych zasadach co inne dowody przeprowadzone w toku postępowania. Dalej Sąd Apelacyjny wskazał, że podstawą do poczynienia ustaleń faktycznych w sprawie, może być jedynie opinia pełna, logiczna oraz zgodna ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym.

W przypadku, kiedy wydana w sprawie opinia budzi wątpliwości sądu orzekającego, jest wewnętrznie sprzeczna i niejasna, sąd ten powinien, co istotne, bez względu na to jakie stanowiska w zakresie wydanej opinii zajmują strony procesu, podjąć czynności do uzupełnienia opinii przez biegłego w formie ustnych wyjaśnień złożonych na rozprawie, a w skrajnych przypadkach zlecić wydanie opinii innemu biegłemu.

Powyższe stanowisko Sądu Apelacyjnego co do powinności sądu orzekającego w zakresie oceny opinii biegłego, zdaje się być istotne przede wszystkim dla stron procesów sądowych niereprezentowanych przez profesjonalnych pełnomocników. Wskazać bowiem należy, że niezależnie od tego, czy strona kwestionuje wydaną opinię czy też nie, sąd orzekający ma obowiązek dokonania oceny opinii jako całości, a nie jedynie przyjęcia wniosków końcowych opinii jako podstawy merytorycznego rozpoznania sprawy. Powyższe w istocie sprowadza się do zapewnienia stronom procesu wydania orzeczenia opartego na pełnym i zgodnym z wymaganiami formalnymi stawianymi przez prawo procesowe, materiale dowodowym, co z kolei przekłada się na konstytucyjne prawo strony do sprawiedliwego procesu.

www.mgs-law.eu
Energetyka

Konferencja „Oczekiwania firm energochłonnych wobec polityki gospodarczej Polski, sektora energetycznego i polskiej nauki”

Michał Sznycer brał czynny udział w debacie eksperckiej na Konferencji w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w dniu 14 marca 2024 r.    Michał Sznycer, partner MGS LAW, radca prawny wspólnie z mec. Anną Kucińską, z ramienia Stowarzyszenie Prawników Prawa Energetycznego uczestniczyli w Konferencji, która odbywała się w auli głównej AGH University of Kraków. Konferencja „Oczekiwania firm

Czytaj więcej »
O Nas

Maria Pekar dołączyła do Zespołu MGS LAW. Serdecznie witamy!

Serdecznie witamy Marię Pekar, specjalistkę ds. administracyjnych w Zespole MGS LAW.    Maria Pekar pracuje w naszej Kancelarii od lutego br. Jest profesjonalistką w dziedzinie administracji i posiada bogate doświadczenie w tym zakresie. Przejęła szeroki zakres obowiązków, obejmujący nie tylko przygotowywanie dokumentów i obsługę korespondencji, lecz także efektywną współpracę z firmami zewnętrznymi oraz bezpośredni kontakt z klientami.  Jesteśmy pewni, że umiejętności,

Czytaj więcej »
Energetyka

Taryfy dynamiczne – prosumenci ryzykują podwójnie? – komentują M. Sznycer i F. Pilarski

Artykuł red. Anny Będkowskiej z komentarzami radców prawnych Michała Sznycera i Filipa Pilarskiego z dnia 04.03.2024 r. jest dostępny na stronie GLOBEnergia.pl / Taryfy dynamiczne – prosumenci ryzykują podwójnie?     Planowane na sierpień tego roku wdrożenie taryf dynamicznych zmieni sposób rozliczania zakupu energii elektrycznej, co otworzy drzwi dla nowych rozwiązań zarówno

Czytaj więcej »