PRAWO ENERGETYCZNE

1. Prezes URE publikuje zaktualizowane wykazy odbiorców przemysłowych
2. Projekt ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych

PRAWO CYWILNE

1. Prezydent podpisał ustawę o ułatwieniach w dochodzeniu wierzytelności
2. Kryterium rozróżnienia umowy o dzieło od umowy zlecenia

PRAWO OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

1. Prezes UOKiK wszczął postępowanie w sprawie zmowy przetargowej dotyczącej zamówienia publicznego na urządzenia kryptograficzne
2. Prezes UOKiK przedstawił kolejne istotne poglądy w sprawach klauzul waloryzacyjnych
3. Nowa strona internetowa zawierająca treści dotyczące zwalczania praktyk ograniczających konkurencję

PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

1. Informacje o zakresie podwykonawstwa nie podlegają uzupełnieniu w trybie art. 26 ust. 3 PZP
2. Zalecenia Rady Ministrów dotyczące aspektów społecznych w zamówieniach publicznych.

PRAWO ADMINISTRACYJNE

Sąd Administracyjny w Szczecinie uznał, że wymiana przewodów w istniejącej linii energetycznej albo podwieszenie dodatkowego kabla stanowią bieżącą eksploatację sieci i nie wymagają zgłoszenia jak również pozwolenia na budowę.

PRAWO PRACY

Wynagrodzenie za czas urlopu

ORZECZENIA

Włoski Sąd uznał, że nękanie sąsiadów zapachem smażenia i gotowania to forma podlegającego karze „molestowania zapachowego”

– – –

PRAWO ENERGETYCZNE

1.Prezes URE publikuje zaktualizowane wykazy odbiorców przemysłowych

Na stronie Prezesa URE opublikowane zostały ujednolicone wykazy odbiorców przemysłowych oraz podmiotów, które nie mogą korzystać z uprawnień przewidzianych dla odbiorców przemysłowych w latach 2016-2020, tj. podmiotów objętych sankcją określoną w art. 188 ust. 15 ustawy o odnawialnych źródłach energii.

W wykazie odbiorców przemysłowych znajduje się łącznie 385 podmiotów. Wykaz podmiotów objętych sankcją – niemożnością korzystania z uprawnień odbiorców przemysłowych w okresie 2016 – 2020 obejmuje łącznie 60 podmiotów.

2. Projekt ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych

Trwają konsultacje publiczne projektu ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych.

Projekt ma na celu stworzenie ram prawnych wsparcia dla rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych, tj. paliw, które służą choćby częściowo jako substytut dla pochodnych ropy naftowej i które mają przyczynić się do wzrostu neutralności klimatycznej transportu oraz poprawy ekologiczności sektora transportu.

Zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy paliwa alternatywne wymagają swoistej infrastruktury wykorzystywanej do tankowania czy też ładowania pojazdów mechanicznych napędzanych tego rodzaju paliwami. Jest to kluczowe z punktu widzenia zapewnienia zainteresowania konsumenta zmianą pojazdu tankowanego konwencjonalnie na pojazd wykorzystujący paliwo alternatywne.

Projekt ustawy ma także na celu transpozycję do polskiego porządku prawnego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE z dnia 22 października 2014 r. w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych (dalej dyrektywa 2014/94/UE).

Docelowo ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych ma określić warunki rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych w transporcie, zasady jej rozmieszczenia, a także zasady świadczenia usług ładowania pojazdów elektrycznych oraz tankowania pojazdów napędzanych gazem ziemnym.

Zasadnicza część przepisów ustawy ma wejść w życie w terminie 14 dni od dnia jej ogłoszenia.

PRAWO CYWILNE

1. Prezydent podpisał ustawę o ułatwieniach w dochodzeniu wierzytelności

Ustawa z dnia 7 kwietnia 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności została podpisana przez Prezydenta RP.

Ustawa ma na celu wzmocnienie uprawnień i gwarancji dla wierzycieli – w szczególności małych i średnich przedsiębiorstw. Ustawa wprowadza mechanizmy zmierzające do zwiększenia wiarygodności oceny zdolności płatniczych kontrahenta i sytuacji finansowej dłużnika. Przepisy ustawy mają ponadto na celu zwiększenie skuteczności pozyskania zapłaty wierzytelności (roszczenia głównego, odsetek, kosztów procesu).

Ustawa określa ponadto przesłanki uzasadniające zawarcie ugody w sprawach dotyczących należności cywilnoprawnych przez podmiot gospodarujący środkami publicznymi, podnosi górny próg wartości przedmiotu sporu dla spraw rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym i rozszerza zakres spraw rozpoznawanych w postępowaniu grupowym.

2. Kryterium rozróżnienia umowy o dzieło od umowy zlecenia

Niejednokrotnie w toku stosowania prawa wątpliwości budzi to, czy dana umowa stanowi umowę o dzieło, czy też umowę zlecenia (o świadczenie usług). Z uwagi na płynne granice pomiędzy dziełem i usługą, orzecznictwo sądowe oraz piśmiennictwo prawnicze wykształciło szereg zasad ułatwiających kwalifikację umowy jako umowy o dzieło lub umowy zlecenia.

Najbardziej rozpowszechnioną metodą oceny kwalifikacji prawnej umów z pogranicza obu kwalifikacji jest ustalenie, czy do rezultatu wykonanej umowy możliwe jest zastosowanie przepisów o odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady fizyczne, który to reżim niewątpliwie znajduje zastosowanie do dzieła, nie znajdując natomiast zastosowania do usług lub zleceń.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 marca 2017 r. wskazał również na inny aspekt, który niekiedy może być przydatny w ewaluacji, czy zawierana lub zawarta umowa stanowi umowę o dzieło, czy też o świadczenie usług (zlecenia): „Jednym z kryteriów rozróżnienia umowy o dzieło od umowy zlecenia jest kryterium podmiotowe. Przyjmujący zamówienie w przypadku umowy o dzieło wybierany jest z uwagi na jego cechy podmiotowe, tj. odpowiedni zawód, specyficzne umiejętności czy też predyspozycje. W przypadku umowy zlecenia cechy osobowe zleceniobiorcy nie są tak istotne i osobiste wykonanie zamówienia nie ma tak istotnego znaczenia, jak w przypadku umowy o dzieło.” (II GSK 1875/15).

PRAWO OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

1. Prezes UOKiK wszczął postępowanie w sprawie zmowy przetargowej dotyczącej zamówienia publicznego na urządzenia kryptograficzne

Prezes UOKiK podejrzewa trzy Spółki (Enigma Systemy Ochrony Informacji z Warszawy, Enamor z Gdyni i Koncept z Warszawy) o dokonanie zmowy przetargowej w postępowaniu organizowanym w 2015 roku przez Komendę Główną Policji pt. „rozbudowa sieci szyfrowej poprzez dostawę i konfigurację urządzeń kryptograficznych wraz z odpowiednią infrastrukturą centrum zarządzania”.

W przedmiotowym przetargu spółka Enigma Systemy Ochrony Informacji przygotowała oferty podwykonawcze pozostałym spółkom tj. Enamor i Koncept. Ceny zaproponowane przez dwóch ostatnich przedsiębiorców były takie same (22 mln złotych). Oferty te były jednak znacznie wyższe niż szacunkowa wartość zamówienia określona przez zamawiającego na kwotę blisko 17 mln zł. Z kolei oferta złożona przez Enigmę przewidywała, że wartość zamówienia wynosić ma blisko 15 mln zł. Dla porównania wartość zamówienia określona przez czwartego uczestnika przetargu (Krypton Polska) wynosiła blisko 6 mln zł.

W ocenie Prezesa UOKiK propozycje Enamor i Koncept mogły być ofertami kurtuazyjnymi – mogą stanowić zmowę przetargową polegającą na złożeniu ofert kurtuazyjnych. Mechanizm ten zakłada, że przedsiębiorca składa ofertę, która jest mniej korzystna dla zamawiającego od prawdopodobnej oferty zwycięzcy przetargu, co ma wywołać wrażenie u zamawiającego, że cena konkurenta jest rażąco niska.

W ww. sposób podmioty mogły próbować wykazać, że cena złożona przez Krypton Polska jest rażąco niska i wyeliminować tego przedsiębiorcę z przetargu. Jeżeli jednak nie udałoby się wyeliminować tego podmiotu z przetargu spółki nadal miały szanse na pozyskanie zamówienia. Zgodnie z warunkami przetargu, zamawiający przewidział przeprowadzenie aukcji elektronicznej w przypadku, gdyby wpłynęły co najmniej trzy niepodlegające odrzuceniu oferty. W ramach aukcji elektronicznej uczestnicy mogliby składać oferty zawierające niższe ceny niż pierwotne.

Za udział w porozumieniu ograniczającym konkurencje w postaci zmowy przetargowej grozi kara finansowa do 10% obrotu danego przedsiębiorcy.

2. Prezes UOKiK przedstawił kolejne istotne poglądy w sprawach klauzul waloryzacyjnych

W sprawach toczących się przeciwko bankom w przedmiocie opłat pobranych na podstawie klauzul waloryzacyjnych Prezes UOKiK odniósł się do sposobu obliczania oprocentowania. We wszystkich sprawach Prezes UOKiK podzielił stanowisko konsumentów i wskazał, że na mocy zakwestionowanych postanowień banki mogą w rzeczywistości dowolnie ustalać tę wartość, przy czym kredytobiorcy nie są w stanie zweryfikować, czym kierują się banki w podejmowaniu decyzji o wysokości kursów walut i oprocentowania. Z tego względu klauzule te zostały uznane za Prezesa UOKiK za niedozwolone.

W kolejnych sprawach Prezes UOKiK, podkreślił, że banki nie informują kredytobiorców, jakie są warunki ubezpieczenia niskiego wkładu własnego, jego zakres ani w jaki sposób przedsiębiorca wylicza opłaty z tego tytułu. Ponadto podkreślono, że koszty za ubezpieczenie niskiego wkładu własnego obciążają kredytobiorców kosztami świadczenia, a jedynym beneficjentem tego świadczenia jest bank. Prezes UOKiK uznał przedmiotowe postanowienia za sprzeczne z dobrymi obyczajami i rażąco naruszające interesy konsumentów.

Prezes UOKiK zakwestionował również klauzule waloryzacyjne. Na mocy tych klauzul banki ustalają sposób wyliczania wysokości kwoty i poszczególnych rat kredytu w oparciu o kursy kupna i sprzedaży franka szwajcarskiego zawarte w tabeli, przy czym kredytobiorcy nie są w stanie zweryfikować, czym kierują się banki w podejmowaniu decyzji o wysokości kursów walut. Z tej przyczyny, w ocenie Prezesa UOKiK, klauzule waloryzacyjne powinny zostać uznane za niedozwolone.

3. Nowa strona internetowa zawierająca treści dotyczące zwalczania praktyk ograniczających konkurencję

Nowa strona internetowa (konkurencja.uokik.gov.pl) w założeniu ma stanowić ma kompendium wiedzy na temat kompetencji i działań Prezesa UOKiK w zakresie ochrony konkurencji. Strona zawiera m.in. informacje o tym, jakie działania mogą naruszać prawo, rozstrzygnięcia które może wydać Prezes UOKiK, a także dotyczące programu łagodzenia kar leniency.

Ponadto ww. strona internetowa ma stanowić anonimową platformę kontaktu między sygnalistami (podmiotami mającymi wiedzę o niedozwolonym postanowieniu lub zachowaniu przedsiębiorców, które naruszają konkurencję), a organami zajmującymi się ochroną konkurencji.

PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

1. Informacje o zakresie podwykonawstwa nie podlegają uzupełnieniu w trybie art. 26 ust. 3 PZP

Krajowa Izba Odwoławcza wyrokiem z dnia 20 lutego 2017 r. (sygn. akt KIO 236/17) stwierdziła wystąpienie podstawy do odrzucenia oferty wykonawcy – jako merytorycznie niezgodnej z treścią SIWZ – z uwagi na brak oznaczenia zakresu robót do powierzenia podwykonawcom. Zdaniem KIO, nie stwarza to po stronie zamawiającego obowiązku żądania uzupełnienia wstępnego oświadczenia w zakresie wskazania firm podwykonawców oraz braku podstaw do ich wykluczenia, a tym samym czyni bezprzedmiotowym zarzut naruszenia art. 36b ust. 1 ustawy PZP.

W postępowaniu, zamawiający zażądał od wykonawców, aby wskazali w ofertach firmy podwykonawców. Ponadto korzystając z art. 25a ust. 5 pkt 2 ustawy PZP, zażądał też wskazania informacji o podwykonawcach w składanym oświadczeniu w celu wykazania braku istnienia wobec nich podstaw do wykluczenia z udziału w postępowaniu.

Wykonawca w złożonej ofercie umieścił informację, że „zamierza powierzyć podwykonawcom roboty niezastrzeżone przez zamawiającego w SIWZ” i „że nazwy firm podwykonawców nie są znane na dzień złożenia oferty”. Zamawiający uznał w związku z tym, że treść złożonej oferty nie odpowiada treści SIWZ, co skutkowało jej odrzuceniem na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy PZP.

W ocenie KIO takie zachowanie wykonawcy było oczywiście wadliwe, ponieważ nie zostały skonkretyzowane roboty do powierzenia podwykonawcom, a skoro zamawiający nie zastrzegał żadnych kluczowych robót do osobistego wykonania przez wykonawcę, to wykonawca na podstawie złożonego oświadczenia – mógłby na postawie art. 140 ust. 1 ustawy PZP – powierzyć całość robót podwykonawcom, czego ustawa PZP nie dozwala.  Przesądzało to o obowiązku odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy PZP, ponieważ istotne zobowiązanie w ofercie nie odpowiadało treści wyznaczonej w SIWZ oraz naruszało bezwzględnie obowiązujące przepisy ustawy PZP.

KIO uznała poza tym, że odstępstwo ma przy tym charakter nienaprawialny, przy zastosowaniu art. 87 ust. 1 i ust. 3 ustawy PZP. Skonkretyzowanie zakresu podwykonawstwa musiałoby się bowiem wiązać ze zmianą treści oferty po upływie terminu składania ofert, czego art. 87 ust. 1 ustawy PZP zakazuje. Uzupełnianie lub wyjaśnianie oferty nie może prowadzić do naruszenia norm odnoszących się do niezmienności zawartego w ofercie zobowiązania.

2. Zalecenia Rady Ministrów dotyczące aspektów społecznych w zamówieniach publicznych.

Rada Ministrów wydała zalecenia w sprawie uwzględniania przez kierowników administracji rządowej aspektów społecznych w zamówieniach publicznych. Poniżej najważniejsze wskazówki wynikające dla zamawiających z tego dokumentu.

Wśród zaleceń można wyodrębnić 4 ważne wskazówki:

• Kierownicy administracji rządowej są zobowiązani dbać o to, by w jednostkach, którymi kierują, aspekty społeczne, w tym w szczególności klauzule społeczne, były uwzględniane w możliwie jak najszerszym zakresie oraz w jak największej liczbie postępowań o udzielenie zamówienia publicznego.
• Kierownicy sporządzający plany postępowań o udzielenie zamówienia publicznego na każdy rok budżetowy będą musieli dokonać wstępnej analizy możliwości uwzględnienia aspektów społecznych w planowanych do udzielenia zamówieniach. Powinni też sprawdzać możliwość uwzględnienia takich aspektów przy udzielaniu zamówień publicznych nieobjętych procedurami określonymi ustawą Pzp.
• Umowy w sprawach zamówień publicznych określające społeczne wymagania związane z realizacją zamówienia powinny zawierać uprawnienia kontrolne zamawiającego oraz przewidywać stosowne sankcje, które pozwolą zamawiającemu na skuteczne egzekwowanie stosowania przez wykonawców tych wymagań na etapie realizacji zamówienia.
• W trakcie przygotowania i prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego rekomenduje się korzystanie z publikacji oraz innych materiałów dotyczących aspektów społecznych w zamówieniach publicznych, opracowanych przez Prezesa UZP.

Dokument przypomina także o tym, w jaki sposób ustawodawca umożliwia zamawiającym uwzględnienie aspektów społecznych w prowadzonych postępowaniach przetargowych. Mowa przykładowo o: (1) zamówieniach zastrzeżonych, które umożliwiają zamawiającemu ograniczenie prawa ubiegania się o dane zamówienie do wykonawców zatrudniających osoby niepełnosprawne (zakładów pracy chronionej), a po nowelizacji z czerwca 2016 r., także do innych wykonawców, których działalność lub działalność ich wyodrębnionych organizacyjnie jednostek, które będą realizowały zamówienie, obejmuje społeczną i zawodową integrację osób będących członkami grup społecznie marginalizowanych, (2) art. 29 ust. 4 ustawy PZP określającym szczególne wymagania związane z realizacją zamówienia, wśród których, oprócz wymogu zatrudnienia przykładowo wymienionych w tym przepisie grup osób społecznie marginalizowanych, ustawa wyraźnie dopuszcza sformułowanie również innych wymagań o charakterze społecznym, (3) art. 29 ust. 3a ustawy PZP, która nakłada na zamawiających obowiązek wymagania od wykonawcy lub podwykonawcy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę osób wykonujących wskazane przez zamawiającego czynności w zakresie realizacji zamówienia na usługi lub roboty budowlane, jeżeli wykonanie tych czynności polega na wykonywaniu pracy w sposób określony w art. 22 § 1 Kodeksu pracy.

PRAWO ADMINISTRACYJNE

Sąd Administracyjny w Szczecinie uznał, że wymiana przewodów w istniejącej linii energetycznej albo podwieszenie dodatkowego kabla stanowią bieżącą eksploatację sieci i nie wymagają zgłoszenia jak również pozwolenia na budowę.

Powiatowy inspektor nadzoru budowlanego nakazał spółce dostarczenie w wyznaczonym terminie dokumentów, w celu doprowadzenia do stanu zgodnego z prawem samowolnie wykonanych robót budowlanych związanych z przebudową odcinka linii elektroenergetycznej.

Spółka w wywiedzionej skardze wykazywała, że dokonana przez nią wymiana przewodów miała na celu usunięcie zagrożenia z powodu ich złego stanu technicznego. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie uznał zasadność skargi. Sąd stwierdził, że prace, które przeprowadziła skarżąca spółka nie wymagały zgłoszenia jak również pozwolenia na budowę.

Zdaniem sądu o ile przebudowa lub remont istniejącej sieci (słupy wraz z podwieszonymi przewodami) musi wiązać się z ingerencją w istniejące trwałe elementy infrastruktury, to wymiana przewodów w istniejącej linii energetycznej albo podwieszenie dodatkowego kabla mieszczą się w zakresie bieżącej eksploatacji sieci i nie są objęte zakresem Prawa budowlanego.

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie z 29 grudnia 2016 roku, sygn. akt II SA/Sz 1042/16 (wyrok jest nieprawomocny).

PRAWO PRACY

Wynagrodzenie za czas urlopu

W związku z przysługującym pracownikom prawem do wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, w praktyce często pada pytanie o podstawę obliczania tego wynagrodzenia.

W takiej sytuacji pracownikom przysługuje wynagrodzenie jakie by otrzymali, gdyby w tym czasie pracowali. Należy więc uwzględnić wynagrodzenie oraz inne świadczenia ze stosunku pracy. Przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego nie bierze się jednak pod uwagę należności pracowniczych, które mają charakter nadzwyczajny, jednorazowy, nieperiodyczny lub które nie są ekwiwalentem pracy wykonywanej przez pracownika. Wyłączenie to obejmuje:

• jednorazowe lub nieperiodyczne wypłaty za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie;
• wynagrodzenie za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju;
• gratyfikacje (nagrody) jubileuszowe;
• wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy;
• ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy;
• dodatkowe wynagrodzenie radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego;
• wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną;
• kwoty wyrównania wynagrodzenia do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę;
• nagrody z zakładowego funduszu nagród i należności przysługujące z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej;
• odprawy emerytalne lub rentowe albo inne odprawy pieniężne;
• wynagrodzenia i odszkodowania przysługujące w razie rozwiązania stosunku pracy.

ORZECZENIA

Włoski Sąd uznał, że nękanie sąsiadów zapachem smażenia i gotowania to forma podlegającego karze „molestowania zapachowego”

Mieszkańcy bloku w miejscowości Monfalcone na północy Włoch wytoczyli powództwo przeciwko mieszkańcom parteru zarzucając im, że dochodzący z parterowego mieszkania zapach smażonego tłuszczu oraz mocnych przypraw i dym, a także hałasy dochodzące podczas gotowania są bardzo dokuczliwe. Sąsiedzi wskazywali, że mają wrażenie, że zapachy, dym i hałasy dochodzą z ich własnej kuchni, a nie z lokalu położonego kilka pięter niżej.

Włoski Sąd podzielił stanowisko sąsiadów i wydał wyrok skazujący w sprawie dokuczliwych zapachów wobec osób gotujących we własnej kuchni. Sędziowie podzielili zatem wyrok skazujący na grzywnę, wydany w niższej instancji.