PRAWO ENERGETYCZNE

• Ustawa wiatrakowa trafi 7 czerwca 2016 roku do Senatu

Uchwalona przez Sejm w dniu 20 maja br. ustawa o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych będzie teraz przedmiotem obrad Senatu. W dniu 7 czerwca br. odbędzie się posiedzenie senackiej Komisji Infrastruktury w tej sprawie.
Senat obradować będzie w dniach 8 i 9 czerwca br., jest zatem duża szansa, że jeszcze na tym posiedzeniu ustawa trafi pod głosowanie całej Izby Wyższej.
Projekt dotyczy m.in. określenia warunków, zasad i trybu lokalizacji oraz realizacji elektrowni wiatrowych, warunków lokalizacji zabudowy mieszkaniowej w sąsiedztwie elektrowni wiatrowych, wprowadzenia obowiązku uzyskania przez inwestora decyzji o pozwoleniu na użytkowanie, wprowadzenia obowiązku uzyskania decyzji zezwalającej na eksploatację oraz objęcia elektrowni wiatrowych dozorem technicznym.

• Nowi Nominowani Operatorzy Rynku Energii Elektrycznej w Polsce

Spółki EXPEX SPOT SE oraz Nord Pool Spot AS zostały Nominowanymi Operatorami Rynku Energii Elektrycznej na terenie Polski.

Spółka EPEX SPOT SE skorzystała z uprawnienia do oferowania usług Nominowanego Operatora Rynku Energii Elektrycznej (NEMO) na obszarze Polski (tzw. usługa paszportowa) w związku z wyznaczeniem tej spółki na Nominowanego Operatora Rynku Energii Elektrycznej na obszarze  Francji. Ponieważ Prezes URE nie stwierdził podstaw do odrzucenia tych usług, od 5 kwietnia 2016 r. EPEX SPOT SE może oferować usługi NEMO na terenie Polski. Z kolejnym wnioskiem w październiku 2015 r. wystąpiła natomiast spółka Nord Pool Spot AS z siedzibą w Norwegii. Efektem tego postępowania była decyzja z dnia 22 kwietnia br. o wyznaczeniu tej spółki na NEMO dla polskiego obszaru rynkowego.

Instytucja Nominowanego Operatora Rynku Energii Elektrycznej (angielski skrót: NEMO) znajduje się w Rozporządzeniu Komisji (UE) nr 2015/1222 z 24 lipca 2015 roku. Zawarto tam wytyczne dotyczące zarządzania ograniczeniami przesyłowymi do wprowadzenia jednolitego mechanizmu łączenia europejskich rynków energii dnia następnego i dnia bieżącego. NEMO działają w celu dokonania, we współpracy z OSP, jednolitego łączenia rynków dnia następnego i dnia bieżącego. Ich zadania obejmują otrzymywanie zleceń od uczestników rynku, ponoszenie ogólnej odpowiedzialności za kojarzenie i przydzielanie zleceń zgodnie z wynikami jednolitego łączenia rynków dnia następnego i dnia bieżącego, publikację cen oraz prowadzenie rozrachunków i rozliczeń zawartych kontraktów wynikających z transakcji zgodnie z odpowiednimi umowami z uczestnikami oraz przepisami. Zgodnie z Rozporządzeniem w każdym państwie członkowskim UE w terminie do 14 grudnia 2015 roku wyznaczany jest na początkowy okres czterech lat przynajmniej jeden NEMO do przeprowadzenia jednolitego łączenia rynków dla obszaru rynkowego danego kraju.
W sierpniu 2015 roku Towarowa Giełda Energii S.A. (TGE) wystąpiła do Prezesa URE z wnioskiem o wyznaczenie na operatora NEMO na polskim rynku. Efektem przeprowadzonego postępowania była decyzja Prezesa URE z 2 grudnia 2015 roku o uznaniu TGE za NEMO na obszarze Polski.

Źródło:  http://www.ure.gov.pl

PRAWO OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

• UOKiK skontrolował wzorce umowne stosowane przez domy opieki w Polsce

UOKiK sprawdził wzorce umów stosowane w prywatnych domach opieki. Wyniki kontroli wskazują, że prawie 90% przedsiębiorców stosuje niedozwolone klauzule umowne.

Jak podaje Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, obecnie w domach opieki przebywa ok. 80 tys. osób. Ponad 14 tys. miejsc dysponują placówki prywatne, których działa w Polsce około 200.  Badanie, które było prowadzone od 2014 roku, objęło wszystkie województwa i ponad 180 wzorców umów stosowanych przez 72 przedsiębiorców. Prawie 90 % z nich stosowało postanowienia umowne, które wzbudziły zastrzeżenia Urzędu. Postanowienia te dotyczyły głównie zatrzymywania zapłaty za niezrealizowane usługi, jednostronnej zmiany warunków przebywania w domu opieki czy możliwości natychmiastowego rozwiązania umowy.
W wyniku przeprowadzonej kontroli UOKiK wszczął 15 postępowań wyjaśniających i skierował blisko 80 wystąpień do przedsiębiorców z wezwaniem do zmiany stosowanych wzorców umów. W większości przypadków zakwestionowane przez UOKiK postanowienia zostały wyeliminowane. Co istotne – Urząd objął rynek domów opieki stałym monitoringiem, planowane są kolejne kontrole.

Poniżej najważniejsze z zakwestionowanych postanowień umownych:

• Możliwość rozwiązania umowy ze skutkiem natychmiastowym

83 % skontrolowanych przedsiębiorców przewidywało możliwość rozwiązania umowy ze skutkiem natychmiastowym w przypadku nieterminowego uiszczania opłat za opiekę. Tymczasem, uwzględniając ochronę praw osób korzystających z usług placówki, rozwiązanie umowy z powodu zaległości płatniczych powinno być poprzedzone wezwaniem do zapłaty, wyznaczeniem dodatkowego terminu i pouczeniem o konsekwencji niespełnienia tego obowiązku.

W niektórych przypadkach wystarczającym powodem do natychmiastowego rozwiązania umowy miało być pogorszenie stanu zdrowia i kondycji psychicznej podopiecznego. W ocenie Urzędu, postanowienia te godziły w dobre obyczaje, zwłaszcza, gdy pociągały za sobą konieczność niemalże jednoczesnego opuszczenia placówki przez osoby wymagające opieki.

• Brak zwrotu pieniędzy w przypadku niezrealizowania usługi

Prawo do zatrzymywania opłat wniesionych z góry, gdy usługa nie została w całości zrealizowana zastrzegało 62 % skontrolowanych przedsiębiorców. Klauzula ta obejmowała również przypadki losowe, np. śmierć pensjonariusza.

Należy pamiętać, że usługodawca nie może odmówić konsumentowi lub jego spadkobiercom zwrotu zapłaty za niewykorzystane świadczenia. Ma prawo jedynie zatrzymać kwotę odzwierciedlającą wartość rzeczywiście wykonanej usługi.

• Zmiana ceny usługi bez zgody konsumenta lub treści umowy bez prawa do jej wypowiedzenia

51 % domów opieki przewidywało możliwość swobodnego podwyższania wynagrodzenia, zmiana taka nie stanowi zaś zmiany umowy. W przypadku 8 % skontrolowanych przedsiębiorców Urząd kwestionował też postanowienia umowne, które przewidywały możliwość jednostronnej zmiany warunków zamieszkiwania w placówce.
Tymczasem, zgodnie z prawem, gdy zmianie ulegają warunki umowy, konsument ma prawo ją wypowiedzieć lub nie zaakceptować nowych zasad i oczekiwać od przedsiębiorcy jej wykonywania na ustalonych wcześniej warunkach.

• Wyłączanie odpowiedzialności za szkody na osobie lub za rzeczy pozostawione w domu opieki

Dom nie prowadzi opieki indywidualnej w związku z tym nie odpowiada za upadki Mieszkańców oraz za inne urazy wynikłe na skutek samowoli podopiecznego – te i podobne postanowienia stosowało 20 % skontrolowanych domów opieki. Tymczasem, prawem konsumenta jest możliwość ubiegania się o odszkodowanie za poniesioną szkodę. Gdy kwestia winy nie jest jednoznacznie przesądzona, orzeka o niej sąd. Z tego względu przedsiębiorcy nie wolno wyłączać odpowiedzialności za szkody na osobie.

• Wygórowane kary umowne lub odsetki

Za naruszenie warunków umowy przedsiębiorca może naliczyć karę umowną – jest to zgodne z prawem. Jednakże jej wysokość nie może być nadmiernie wygórowana, tzn. przysparzać przedsiębiorcy nadmiernych zysków kosztem konsumentów. Do takich przypadków dochodziło w przypadku 17 % skontrolowanych domów opieki. Zdarzało się, że jej kwota wynosiła nawet 150 zł za każdy dzień opóźnienia.

Źródło: https://uokik.gov.pl

• Konsekwencje wcześniejszej spłaty kredytu.

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Rzecznik Finansowy przedstawili wspólne stanowisko co do obniżenia kosztów kredytu konsumenckiego w przypadku wcześniejszej jego spłaty.
Z doświadczenia obu instytucji wynika, że zwykle kredytodawcy nie wymagają zapłaty odsetek za niewykorzystany okres kredytu od konsumentów, którzy spłacają pożyczkę przed terminem. Równie często nie obniżają ani nie zwracają pobranych wcześniej różnego rodzaju kosztów za jednorazowe czynności lub usługi (np. opłat przygotowawczych, administracyjnych).
Zdaniem UOKiK, w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego kredytodawca powinien obniżyć i zwrócić wszystkie koszty takiego kredytu niezależnie od ich charakteru. Oczywiście, zwrot powinien być proporcjonalny, tzn. obejmować okres od dnia faktycznej spłaty kredytu do dnia ostatecznej spłaty określonej w umowie. Zwrot nie powinien też zależeć od tego, kiedy koszty te zostały faktycznie poniesione przez kredytobiorcę. Przykładowo, jeśli koszty początkowe (opłaty, prowizje, koszty ubezpieczenia) związane z rocznym kredytem wyniosły 1200 zł, a został on spłacony po 6 miesiącach, to konsument powinien otrzymać z powrotem 600 zł.

Prezes UOKiK i Rzecznik Finansowy przedstawili wspólną interpretację art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim, który należy rozumieć w ten sposób, że w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu konsumenckiego następuje obniżenie wszystkich możliwych kosztów takiego kredytu, niezależnie od ich charakteru i niezależnie od tego, kiedy koszty te zostały faktycznie poniesione przez kredytobiorcę. Redukcja ta ma charakter proporcjonalny, tj. odnosi się do okresu od dnia faktycznej spłaty kredytu do dnia ostatecznej spłaty określonej w umowie.
Zgodnie z art. 5. pkt 6 ustawy całkowity koszt kredytu są to wszelkie koszty, które konsument jest zobowiązany ponieść w związku z umową o kredyt, w szczególności: odsetki, opłaty, prowizje, podatki i marże jeżeli są znane kredytodawcy oraz koszty usług dodatkowych w przypadku gdy ich poniesienie jest niezbędne do uzyskania kredytu – z wyjątkiem kosztów opłat notarialnych ponoszonych przez konsumenta.

Źródło: https://uokik.gov.pl

PRAWO UNIJNE

• Wszedł w życie Unijny Kodeks Celny

Od dnia 1 maja 2016 roku obowiązuje w Unii Europejskiej nowe rozporządzenie unijne – Unijny Kodeks Celny (dalej: „UKC”). Rozporządzenie to jest obecnie wdrażane na poziomie prawnym, gdzie toczą się prace dotyczące wprowadzenia zmian w ustawie z dnia 19 marca 2004 r. Prawo celne.
Podmiotami, które najbardziej odczują wejście w życie nowych uregulowań są bez wątpienia agencje celne. Podmioty te muszą informować o wprowadzonych zmianach swoich klientów oraz często dokonywać zmian w prowadzonej przez siebie działalności w ten sposób, aby dostosować się do zmian w prawie.

Wymóg ustanowienia zabezpieczenia dla prowadzenia magazynu czasowego oraz składu celnego

Spośród zmian najistotniejszych – Unijny Kodeks Celny wprowadził wymóg złożenia zabezpieczenia w celu ubiegania się o pozwolenie na prowadzenie magazynu czasowego składowania oraz składu celnego. Co istotne, dotychczas wydane pozwolenia (bez zabezpieczeń) pozostają w mocy do momentu ich ponownej oceny, która nastąpi nie później niż do dnia 1 maja 2019 roku. Zgodnie z nowymi regulacjami, pozwolenia wydane na czas nieokreślony na gruncie „starych” przepisów, po 1 maja br.. zachowują swoją ważność do czasu dokonania ich ponownej oceny przez organ celny, która powinna nastąpić najpóźniej do 1 maja 2019 roku. Pozwolenia wydane na czas określony obowiązują natomiast do czasu ich wygaśnięcia albo do 1 maja 2019 roku  – w zależności od tego, co nastąpi szybciej.

Wartość celna

Wartość celną ustala się na podstawie wartości transakcyjnej towarów, tzn. ceny faktycznie zapłaconej lub należnej za towary, gdy zostały one sprzedane w celu wywozu na obszar celny Unii. Ceną faktycznie zapłaconą lub należną jest całkowita płatność, która została lub ma zostać dokonana przez kupującego sprzedającemu lub przez kupującego stronie trzeciej na korzyść sprzedającego za przywożone towary i obejmująca wszystkie płatności, które zostały lub mają zostać dokonane jako warunek sprzedaży przywożonych towarów. Do ceny faktycznie zapłaconej lub należnej za przywożone towary dodaje się wymienione we wskazanym artykule koszty, np. koszty w wysokości, w jakiej są ponoszone przez kupującego, lecz nie zostały ujęte w cenie faktycznie zapłaconej lub należnej za towary. Przy obliczaniu wartości celnej nie należy wliczać kosztów np. kosztów transportu przywożonych towarów po ich wprowadzeniu na obszar celny Unii.

Zastępstwo bezpośrednie w procedurach uproszczonych
Do dnia 1 maja br. możliwe były następujące formy wydawania pozwoleń umożliwiających na korzystanie z procedury uproszczonej „wpisu do rejestru zgłaszającego”:

– pozwolenia wydawane dla osób, które dokonują zgłoszeń celnych we własnym imieniu i na własną rzecz,

– pozwolenia wydawane na rzecz przedstawiciela pośredniego,

– pozwolenia wydawane na rzecz przedstawiciela bezpośredniego, który działa na rzecz podatnika nie posiadającego pozwolenia na stosowanie uproszczenia.

Po wejściu w życie UKC, pozwolenia wydawane są jedynie osobom, które będą dokonywały zgłoszeń celnych w swoim imieniu i na swoją rzecz lub jako przedstawiciele pośredni (punkty 1 i 2 powyżej). Odpadnie więc możliwość działania w oparciu o dotychczasową praktykę, bardzo wygodną i korzystną dla agencji celnych, która już nie będzie możliwa, a ponadto – zakładając wejście w życie przepisów zmieniających przepisy podatkowe w aktualnym ich brzmieniu – działanie na dotychczasowych pozwoleniach w tym zakresie będzie obciążone odpowiedzialnością solidarną za podatek od towarów i usług (VAT).

Źródło: http://www.gospodarkamorska.pl

• Wchodzi w życie Rozporządzenie MAR

W dniu 3 lipca 2016 r. nastąpią istotne zmiany w regulacjach dotyczących przeciwdziałania nadużyciom na rynku kapitałowym – zacznie obowiązywać bezpośrednio w naszym systemie prawnym Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 596/2014 w sprawie nadużyć na rynku oraz uchylające dyrektywę 2003/6/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i dyrektywy Komisji 2003/124/WE, 2003/125/WE i 2004/72/WE („Rozporządzenie MAR”).

Najistotniejsze zmiany wprowadzane przez Rozporządzenie MAR związane są między innymi z:

1. wprowadzeniem zakazu stosowania prowadzących do nadużyć strategii realizowanych za pomocą transakcji wysokich częstotliwości;
2. wprowadzeniem nowego reżimu funkcjonowania informacji poufnych (w tym stworzeniem jednolitej definicji informacji poufnej);
3. rozszerzeniem obowiązków w zakresie raportowania transakcji instrumentami finansowymi przez członków organów spółki oraz osoby z nimi związane;
4. wprowadzeniem zakazu nadużyć zarówno na rynkach towarowych, jak i powiązanych z nimi rynkach instrumentów pochodnych, oraz wzmocnieniem współpracy pomiędzy organami regulacyjnymi rynku finansowego i rynku towarowego;
5. możliwością nakładania grzywien w wysokości co najmniej trzykrotności zysku osiągniętego w drodze nadużyć na rynku lub co najmniej 15% obrotów w przypadku przedsiębiorstw (państwa członkowskie będą mogły dodatkowo podjąć decyzję o podwyższeniu tych minimalnych stawek).

>Wprowadzony zostanie odmienny reżim funkcjonowania informacji poufnych w spółkach publicznych. W związku z wejściem w życie Rozporządzenia MAR z polskiego porządku prawnego zostaną usunięte niezgodne z Rozporządzeniem przepisy, w tym m.in. o informacjach bieżących i okresowych. W obecnym stanie prawnym raporty bieżące publikowane są w przypadku zaistnienia zdarzeń wskazanych enumeratywnie w rozporządzeniu o informacjach bieżących i okresowych oraz w sytuacji, gdy dane zdarzenie, nawet jeśli nie zostało uwzględnione w takim katalogu, spełnia definicję informacji poufnej zawartą w ustawie o obrocie instrumentami finansowymi. Zgodnie z Rozporządzeniem MAR zakres obowiązkowego raportowania przez spółki publiczne będzie wyznaczony wyłącznie przez definicję informacji poufnej, a obowiązek oceny, czy dane zdarzenie jest informacją poufną, którą należy opublikować będzie spoczywał na spółkach. Oznacza to znaczący wzrost odpowiedzialności zarządów spółek publicznych za prawidłową kwalifikację danego zdarzenia jako informacji poufnej, a w konsekwencji prawidłową komunikację z inwestorami.

Źródło:http://www.dja-legal.pl/blog

http://www2.deloitte.com

PRZEGLĄD ORZECZNICTWA

• Ubezpieczenie OC kierowcy – Polisa nie pokryje wszystkich kosztów prywatnego leczenia

W uchwale z dnia 19 maja 2016 r. Sąd Najwyższy potwierdził, iż poszkodowany w wypadku samochodowym może żądać, by z polisy OC sprawcy pokryto także koszty leczenia w prywatnej placówce medycznej — o ile oczywiście koszty te są uzasadnione i celowe — co oznacza, że nie ma obowiązku w pierwszym rzędzie szukania możliwości w placówkach finansowanych ze środków NFZ (uchwała 7 sędziów SN, III CZP 63/15).
Zgodnie z art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Ponadto na żądanie poszkodowanego zobowiązany do pokrycia tych kosztów powinien też wyłożyć z góry sumę potrzebną na leczenie, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą – także na przygotowanie do innego zawodu.  Co prawda przepis ten nie precyzuje rodzaju tych kosztów i nie ogranicza odpowiedzialności z tytułu zapłaty za leczenie, jednak w praktyce ubezpieczeniowej zasada ta była mocno ograniczana. Towarzystwa ubezpieczeniowe, broniąc się przez świadczeniami wynikającymi z wykupionego przed posiadaczy pojazdów obowiązkowego OC, odmawiały ofiarom wypadków komunikacyjnych refundowania kosztów leczenia w prywatnych placówkach medycznych.

• Zmiana partnera nie uzasadnia żądania zwrotu darowizny

Sąd Okręgowy w Łodzi w wyroku z dnia 31 marca 2016 r. o sygn. akt II C 210/15 orzekł, że związanie się przez kobietę z innym partnerem nie oznacza rażącej niewdzięczności wobec poprzedniego.

Mężczyzna wniósł przeciwko swojej byłej partnerce pozew, w którym żądał zwrotu poczynionych na jej rzecz darowizn (samochód oraz środki pieniężne) powołując się na art. 898 § 1 Kodeksu cywilnego zgodnie z którym „darczyńca może odwołać darowiznę nawet już wykonaną, jeżeli obdarowany dopuścił się względem niego rażącej niewdzięczności”.
Sąd oddalił pozew.„Nie można stawiać pozwanej zarzutu rażącej niewdzięczności z tego powodu, że pozostając w związku z powodem, mimo uczuć, jakimi powód ją darzył i mimo zaangażowania z jego strony znacznych środków na jej utrzymanie, poprawę wyglądu fizycznego, czy nawet zdrowie, zdecydowała się na zmianę partnera na takiego, w którym upatrywała możliwości założenia rodziny i do którego żywić zaczęła uczucie. Nie zmienia tej oceny to, że pozwana zdecydowała się na nowy związek bardzo szybko, jak też i to, że swego nowego (i aktualnego) partnera poznała, pozostając jeszcze w relacji z powodem” – napisano w uzasadnieniu. Sąd podkreślił również, choć obowiązek lojalności w stosunkach osobistych jest bez wątpienia z moralnego punktu widzenia bardzo istotny, to jednak nie jest bezwzględny.