Prawo zamówień publicznych zmienione od początku roku jest odpowiedzią ustawodawcy na zmianę realiów gospodarczych, w jakich znajdują się zamawiający i wykonawcy zamówień.

Nowe przepisy wprowadzają wiele zmian dla uczestników postępowań o udzielenie zamówień publicznych. Najbliższe miesiące będą świadczyć o skuteczności i efektywności tej regulacji, niewątpliwie też wykształcą się nowe praktyki rynkowe wśród zamawiających i wykonawców.

Kancelaria MGS LAW od lat wspiera Klientów w wyzwaniach, jakie wynikają ze stosowania przepisów Prawa zamówień publicznych. Dedykowany Zespół Kancelarii specjalizuje się w doradztwie prawnym na rzecz wykonawców i zamawiających. Nasze merytoryczne i praktyczne wsparcie oferujemy na etapie przygotowywania zamówień oraz w późniejszej fazie postępowania o udzielenie zamówienia. Zabezpieczamy interes wykonawcy nie tylko na etapie składania oferty, ale i w ewentualnych postępowaniach odwoławczych.

Poniżej przedstawiamy najważniejsze zmiany wynikające z nowych przepisów.

Tryb podstawowy dla zamówień poniżej progów UE oraz zamówienia bagatelne

Zmianę w tym zakresie należy uznać za jedną z kluczowych. Tryb podstawowy dla zamówień poniżej progów UE – czyli tzw. procedura uproszczona – został opracowany przez ustawodawcę, aby zapewnić odpowiednią elastyczność oraz możliwość dialogu zamawiających z wykonawcami. Może on być realizowany w trzech wariantach:
1) pierwszym – podobnym do klasycznego trybu przetargu nieograniczonego, nieuwzględniającym negocjacji,
2) drugim – przewidującym możliwość negocjacji ofert w celu ich ulepszenia,
3) trzecim – obejmującym obowiązkowe negocjacje ofert w celu ich ulepszenia.
Wprowadzona została ponadto nowa kategoria zamówień – tzw. zamówienia bagatelne, których wartość szacunkowa jest mniejsza niż 130 000 zł, nie mniejsza jednak niż 50 000 zł. Do zamówień bagatelnych nie stosuje się trybów udzielania zamówień przewidzianych ustawą, jednak istnieje obowiązek zamieszczania ogłoszenia o takim zamówieniu w Biuletynie Zamówień Publicznych, aby zapewnić szerszą konkurencję i dostęp wykonawców do tego typu zamówień.

Zamówienia sektorowe
Nowe Prawo zamówień publicznych kompleksowo reguluje zasady udzielania zamówień sektorowych, a ponadto wprowadza dodatkowy tryb udzielania zamówienia sektorowe negocjacje z ogłoszeniem.
Zamawiający sektorowi będą mogli skorzystać z licznych ułatwień, takich jak brak obowiązku przeprowadzania analizy potrzeb i wymagań czy konkursu. Nie będą musieli również badać wszystkich podstaw wykluczenia, a jednocześnie będą uprawnieni do określenia dodatkowych podstaw wykluczenia wykonawcy czy warunków udziału w postępowaniu, będą mogli również żądać przedstawienia innych podmiotowych środków dowodowych niż określone w przepisach wykonawczych.

Zmiany w zakresie umów
Jedną z najważniejszych zmian w zakresie umów zawieranych w zamówieniach publicznych jest nowa zasada współdziałania zamawiającego i wykonawcy przy wykonywaniu umowy w celu należytej realizacji zamówienia. Wprowadzony został także katalog tzw. klauzul abuzywnych (niedozwolonych) w umowach o zamówienie publiczne, przykładowo dotyczących określenia odpowiedzialności wykonawcy za opóźnienie (co oznacza, że co do zasady kary umowne będą mogły być naliczane za zwłokę wykonawcy, a nie za opóźnienie).
Określono także obowiązkowe postanowienia umowne, takie jak określenie terminu realizacji w dniach, tygodniach, miesiącach lub latach (a nie poprzez wskazanie konkretnej daty końcowej jak do tej pory), czy też konieczność podania w umowie łącznej maksymalnej wysokości kar umownych. Obowiązkowe jest także przewidywanie w niektórych umowach waloryzacji w przypadku zmiany ceny materiałów lub kosztów związanych z realizacją zamówienia.

Zmiany dotyczące postępowania odwoławczego
W związku z nowo wprowadzonymi przepisami należy spodziewać się znacznie większej liczby składanych odwołań dotyczących stosowania klauzul abuzywnych czy też braku wymaganych regulacji umownych. Novum stanowi zniesienie ograniczenia w składaniu odwołań w postępowaniach poniżej progów unijnych – dotyczyć mogą one wszystkich aspektów postępowania, a nie tylko wybranych czynności zamawiającego.
Nowa ustawa wprowadza także regulacje dotyczące pełnomocników stron w postępowaniu odwoławczym –pełnomocnikiem strony może być adwokat lub radca prawny, pracownik jednostki, a ponadto osoba sprawująca zarząd majątkiem lub interesami strony oraz osoba pozostająca ze stroną w stosunku zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia.