Aktualności prawne

Rewolucja w podejściu do restrukturyzacji, czyli jak uratować przedsiębiorstwo

Facebook
Twitter
LinkedIn

Z początkiem roku 2016 weszła w życie ustawa Prawo restrukturyzacyjne. Krokiem tym ustawodawca dokonał głębokich zmian w dotychczasowym postępowaniu upadłościowym i naprawczym. Nowe przepisy to bowiem, z jednej strony zupełnie nowe Prawo restrukturyzacyjne, z drugiej zaś szeroka nowelizacja ustawy Prawo upadłościowe i naprawcze, która z tą datą ma się stać regulacją dotyczącą wyłącznie procesów likwidacyjnych (czyli Prawem upadłościowym). 

Rozpoczynamy cykl artykułów, które pozwolą Państwu na zgłębienie nowego prawa restrukturyzacyjnego.

Na wstępie warto wskazać, że prace nad zmianami Prawa upadłościowego i naprawczego rozpoczęto po dziesięciu latach obowiązywania ustawy. Zdaje się, że jest to okres wystarczająco długi dla oceny skutków regulacji, zidentyfikowania problemów i wskazania kierunków zmian. Twórcy ustawy z całą pewnością trafnie zidentyfikowali mankamenty przepisów dotychczas obowiązujących. Odpowiedź na pytanie, czy udało się im opracować takie zmiany które skutecznie będą przeciwdziałać głównym problemom, tj. długiemu czasowi postępowania, wysokim kosztom i niskiemu procentowo zaspokojeniem wierzycieli możliwa będzie zapewne za kilka lat.

W ramach niniejszego artykułu (oraz serii kolejnych) postaram się opisać i wyjaśnić najistotniejsze zmiany wprowadzone przez tę ustawę. Tekst ten stanowić będzie swego rodzaju wprowadzenie i próbę skrótowego przedstawienia naczelnych zasad, jakie mają przyświecać nowym postępowaniom.

Głównym założeniem nowelizacji jest zmiana dotychczasowej filozofii. Nowe przepisy na pierwszy plan stawiają politykę nowej szansy (czy też nowego startu) wprowadzając do systemu prawnego wachlarza procedur, których celem jest naprawa zagrożonego upadłością podmiotu. Kierunek ten z pewnością zasługuje na aprobatę. Prawo restrukturyzacyjne stara się zapewnić przedsiębiorcom oraz ich kontrahentom instrumenty dla skutecznego postawienia na nogi, zagrożonego upadłością przedsiębiorstwa, przy jednoczesnym zachowaniu ochrony praw wierzycieli.

Skoro punktem wyjścia dla wprowadzenia zmian była analiza regulacji dotychczas obowiązujących i identyfikacja ich mankamentów, to naturalną koleją rzeczy było uczynienie naczelnymi zasadami: (1) zasadę szybkości postępowania, (2) zasadę równości uczestników postępowania oraz (3) zasadę jawności postępowania.

Przyjmując zasadę szybkości postępowania stwierdził ustawodawca, że „postępowanie restrukturyzacyjne z założenia powinno przebiegać szybko. Realne szanse na zachowanie przedsiębiorstwa dłużnika mogą bowiem zostać utracone poprzez długotrwałą i skomplikowaną procedurę. Prawo restrukturyzacyjne wprowadza wiele rozwiązań, które mają na celu zagwarantowanie szybkości i sprawności postępowania (…)”. Kierunek ten niewątpliwie zmierza w dobrą stronę. Głównym zarzutem stawianym postępowaniom upadłościowym i naprawczym było bowiem to, że ciągnęły się one latami a czas ten negatywnie wpływał na ich efektywność. Przyspieszeniu postępowań ma się przyczynić przede wszystkim ich odformalizowanie, szersze wykorzystanie narzędzi teleinformatycznych oraz wyeliminowanie dotychczasowej, długotrwałej procedury zgłaszania wierzytelności.

W zakresie zasady równości uczestników postępowania ustawodawca w uzasadnieniu do projektu ustawy wskazał wprost, że Przedstawiony wyżej przedmiot nowej regulacji, jej cel oraz funkcje determinują również charakter naczelnych zasad prawa restrukturyzacyjnego: 1) zasady ochrony słusznych praw dłużnika; 2) zasady dominacji grupowego (zbiorowego) interesu wierzycieli. Postępowanie restrukturyzacyjne będzie prowadzone w interesie dłużnika – celem postępowania jest restrukturyzacja przedsiębiorstwa dłużnika i zapobieżenie jego likwidacji. Z tego powodu p.r. przewiduje możliwość udzielenia dłużnikowi ochrony przed wierzycielami przez regulacje dotyczące zawieszania postępowań egzekucyjnych i możliwość uchylenia zajęć. Zasada ta wyraża się również w zrównaniu uczestników postępowania w możliwości korzystania ze środków prowadzących do obrony swoich interesów oraz ograniczeniu roli sądu i sędziego komisarza.

Zasada równości uczestników postępowania związana jest z wprowadzeniem obowiązku obwieszczania wszystkich postanowień w Centralnym Rejestrze Restrukturyzacji i Upadłości, który ma zostać wprowadzony w życie 1 lutego 2018 roku.

Z chwilą wejścia w życie nowej ustawy przedsiębiorcy znajdujący się w trudnej sytuacji finansowej, mogą skorzystać z jednej z czterech procedur restrukturyzacyjnych, tj.:
a) postępowania o zatwierdzenie układu,
b) przyspieszonego postępowania układowego,
c) postępowania układowego,
d) postępowania sanacyjnego.

Zgodnie z przyjętymi założeniami, celem każdego z postępowań jest uniknięcie konieczności ogłoszenia przez dłużnika upadłości. Cel ten ma być osiągnięty za pomocą umożliwieniu mu restrukturyzacji poprzez zawarcie układu z wierzycielami, zaś w przypadku postępowania sanacyjnego, także dzięki wprowadzeniu działań sanacyjnych.

Z uwagi na różnice pomiędzy poszczególnymi postępowaniami, występujący z wnioskiem przedsiębiorca może wybrać procedurę optymalną do swojej sytuacji. Wskazane procedury restrukturyzacyjne mają zapewnić możliwość wyboru formy restrukturyzacji dostosowanej do potrzeb konkretnego przedsiębiorstwa, w konkretnej sytuacji finansowej. Różnią się one przede wszystkim stopniem sformalizowania oraz intensywnością ingerencji organów sądowych w działania przedsiębiorcy.

Co istotne, niezależnie od przyjętej procedury nowe przepisy wprowadzają zasadę, zgodnie z którą restrukturyzacja ma pierwszeństwo przed likwidacją. W sytuacji gdy do sądu wpłynie wniosek o wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego i wniosku o ogłoszenie upadłości, sąd w pierwszej kolejności rozpozna wniosek restrukturyzacyjny. Regulacja ta stanowi oderwanie od funkcjonującego dotychczas prymatu interesów wierzycieli nad interesem dłużnika i w konsekwencji prymatem postępowań likwidacyjnych nad układowymi.

W kolejnych artykułach zainicjowanej serii postaramy się przybliżyć Państwu nowe instytucje wprowadzone Prawem restrukturyzacyjnym oraz scharakteryzować założenia, przebieg i skutki poszczególnych postępowań restrukturyzacyjnych.

Marcin Muza, radca prawny, młodszy partner

 

coins-currency-investment-insurance
Energetyka

Konferencja „Oczekiwania firm energochłonnych wobec polityki gospodarczej Polski, sektora energetycznego i polskiej nauki”

Michał Sznycer brał czynny udział w debacie eksperckiej na Konferencji w Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w dniu 14 marca 2024 r.    Michał Sznycer, partner MGS LAW, radca prawny wspólnie z mec. Anną Kucińską, z ramienia Stowarzyszenie Prawników Prawa Energetycznego uczestniczyli w Konferencji, która odbywała się w auli głównej AGH University of Kraków. Konferencja „Oczekiwania firm

Czytaj więcej »
O Nas

Maria Pekar dołączyła do Zespołu MGS LAW. Serdecznie witamy!

Serdecznie witamy Marię Pekar, specjalistkę ds. administracyjnych w Zespole MGS LAW.    Maria Pekar pracuje w naszej Kancelarii od lutego br. Jest profesjonalistką w dziedzinie administracji i posiada bogate doświadczenie w tym zakresie. Przejęła szeroki zakres obowiązków, obejmujący nie tylko przygotowywanie dokumentów i obsługę korespondencji, lecz także efektywną współpracę z firmami zewnętrznymi oraz bezpośredni kontakt z klientami.  Jesteśmy pewni, że umiejętności,

Czytaj więcej »
Energetyka

Taryfy dynamiczne – prosumenci ryzykują podwójnie? – komentują M. Sznycer i F. Pilarski

Artykuł red. Anny Będkowskiej z komentarzami radców prawnych Michała Sznycera i Filipa Pilarskiego z dnia 04.03.2024 r. jest dostępny na stronie GLOBEnergia.pl / Taryfy dynamiczne – prosumenci ryzykują podwójnie?     Planowane na sierpień tego roku wdrożenie taryf dynamicznych zmieni sposób rozliczania zakupu energii elektrycznej, co otworzy drzwi dla nowych rozwiązań zarówno

Czytaj więcej »