PRAWO ENERGETYCZNE

Porozumienie sektorowe regulatora i operatorów systemów dystrybucyjnych

Prezes URE wraz z przedstawicielami Enea Operator, PGE Dystrybucja, Energa Operator, Tauron Dystrybucja i Stoen Operator w dniu 7 listopada 2022 r. podpisali Kartę Efektywnej Transformacji Sieci Dystrybucyjnych Polskiej Energetyki („Karta”).

Głównym celem Karty jest przyspieszenie rozwoju systemu dystrybucyjnego poprzez dostosowanie go do ewoluującego rynku energetycznego, w którym coraz większą rolę odgrywa energia z tzw. rozproszonych źródeł energii, w tym z instalacji OZE. Strony porozumienia zakładają, że podpisanie Karty umożliwi osiągnięcie około 50% udziału energii elektrycznej z OZE w krajowym miksie energetycznym już w 2030 r., co przyczyni się do obniżenia cen energii elektrycznej dla odbiorców oraz obniżenia śladu węglowego w gospodarce krajowej. Karta jest zwieńczeniem pierwszego etapu prac nad usprawnieniem rozwoju systemu dystrybucyjnego w Polsce. Kolejnym krok zakłada opracowanie propozycji zmian w funkcjonowaniu modelu regulacyjnego OSD. Jak podaje URE, Karta ma charakter otwarty, co oznacza, że każdy OSD bez względu na skalę prowadzonej działalności dystrybucyjnej, może w każdym czasie przystąpić do Karty i poddać się jej regulacjom.

Zerowa stawka opłaty OZE w 2023 roku

Prezes URE skalkulował wysokość stawki opłaty OZE na poziomie 0,00 zł/MWh. Na wyzerowanie opłaty OZE w 2023 r. kluczowy wpływ miało kształtowanie się indeksu TGeBase na Towarowej Giełdzie Energii, który przewyższał nie tylko ceny ofertowe, ale okresowo także referencyjne. Opłata OZE związana jest ze wsparciem wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w instalacjach OZE wynikających z mechanizmów funkcjonujących w Polsce, mających na celu zapewnienie odpowiednio wysokiego udziału tzw. „zielonej energii” w krajowym miksie energetycznym. Dla przypomnienia, w 2022 r. stawka opłaty OZE wynosiła 0,90 zł/MWh.

Zamrożenie cen gazu

Rząd przyjął projekt ustawy o szczególnej ochronie niektórych odbiorców paliw gazowych w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku gazu. Projekt jest obecnie na etapie prac w Senacie. Projekt reguluje m.in. cenę maksymalną paliw gazowych oraz stawki opłat za świadczenie usług dystrybucji paliw gazowych stosowane w rozliczeniach z niektórymi odbiorcami paliw gazowych w 2023 r. a także zasady i tryb przyznawania i wypłacania rekompensaty z tytułu stosowania ceny maksymalnej paliw gazowych lub stawek opłat za świadczenie usług dystrybucji paliw gazowych przez podmiot uprawniony. Ceną maksymalną objęci zostaną m.in. odbiorcy paliw gazowych w gospodarstwach domowych, wspólnoty mieszkaniowe, spółdzielnie mieszkaniowe bądź podmioty inne niż wspólnoty lub spółdzielnie mieszkaniowe, które zobowiązane są do zapewnienia paliwa gazowego w lokalach mieszkalnych na potrzeby zużycia przez gospodarstwa domowe, placówki ochrony zdrowia, szkoły. Cena maksymalna ustalona została na poziomie 200,17 zł/MWh i obowiązuje w okresie od 1 stycznia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r.

Ustawa wprowadza również refundację podatku VAT dla gospodarstw domowych wykorzystujących jako główne źródło ciepła piec gazowy, wpisany lub zgłoszony do centralnej ewidencji emisyjności budynków. Zwrot VAT uzależniony jest od dochodu gospodarstwa i przysługiwać on będzie:

• dla gospodarstwa jednoosobowego, w którym przeciętne miesięczne dochody nie przekraczają kwoty 2100,00 zł;
• dla gospodarstwa wieloosobowego, w którym przeciętny miesięczny dochód na osobę nie może przekroczyć kwoty 1500,00 zł.

Termin na złożenie wniosku o refundację podatku VAT wynosi 30 dni od dnia otrzymania faktury.

Poza wskazanymi powyżej zmianami, ustawa wprowadza również szereg dodatkowych rozwiązań m.in. w następujących aktach prawnych:

1. ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne:

• wprowadza się przepis który mówi o tym że w przypadku odmowy przyłączenia do sieci z przyczyn ekonomicznych, przedsiębiorstwo energetyczne zobowiązane jest do podania w powiadomieniu kierowanym do Prezesa URE oraz podmiotu ubiegającego się o przyłączenie szacunkowej wysokości opłaty uzgodnionej z podmiotem ubiegającym się o przyłączenie do sieci wraz z informacją o możliwości zażądania przedstawienia sposobu kalkulacji tej opłaty; przedsiębiorstwo energetyczne na żądanie podmiotu ubiegającego się o przyłączenie do sieci w ciągu 14 dni informuje ten podmiot o sposobie kalkulacji opłaty z wyszczególnieniem istotnych elementów nakładów inwestycyjnych przyjętych do kalkulacji opłaty;

• wprowadza się przepis, który stwierdza, że w przypadku przyłączenia do sieci dystrybucyjnej mikroinstalacji z magazynem energii elektrycznej, do mocy zainstalowanej mikroinstalacji nie wlicza się mocy zainstalowanej magazynu energii elektrycznej, o ile moc zainstalowana magazynu energii elektrycznej, łączna moc możliwa do wprowadzenia do sieci dystrybucyjnej przez mikroinstalację z magazynem energii elektrycznej jest nie większa niż moc zainstalowana elektryczna mikroinstalacji;
• dodaje się przepis, który mówi, że budowę i rozbudowę odcinków sieci służących do przyłączenia instalacji należących do podmiotu ubiegającego się o przyłączenie do sieci może – w uzgodnieniu z przedsiębiorstwem energetycznym – zapewnić podmiot ubiegający się o przyłączenie;
• dodaje się przepis, który mówi, że przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się wytwarzaniem energii elektrycznej przekazuje Prezesowi URE informacje o zawartych umowach lub porozumieniach dotyczących rozliczeń w grupach kapitałowych, na podstawie których, sprzedaje, kupuje lub rozlicza energię elektryczną, w terminie 7 dni od dnia ich zawarcia. Na podstawie danych zgromadzonych w trybie określonym w ust. 1, Prezes URE publikuje w Biuletynie Urzędu Regulacji Energetyki średnią kwartalną cenę energii elektrycznej w terminie 21 dni od dnia zakończenia kwartału;

2. w ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii wprowadza się wydłużenie terminu na rozpoczęcie sprzedaży energii w systemach FIT/FIP oraz aukcyjnym;

3. w ustawie z dnia 27 października o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 r.:

• wprowadzono nowe kategorie odbiorców uprawnionych:

– wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe, w zakresie w jakim nie są odbiorcą uprawnionym, o którym w art. 2 pkt 2 lit. a ustawy (odbiorcy z grupy taryfowej G po przekroczeniu limitów zużycia) i zużywają energię elektryczną na potrzeby podstawowej działalności;

– podmiot, który z mocy ustawy, umowy lub innego tytułu prawnego jest uprawniony lub zobowiązany do zapewnienia energii elektrycznej w lokalach użytkowanych przez podmioty, o których mowa w art. 2 pkt 2 lit. b-e (m.in. odbiorcy z kategorii MŚP), w zakresie, w jakim zapewnia energię elektryczną w tych lokalach, pod warunkiem złożenia oświadczenia;

• wskazano, że cena maksymalna jest jedyną składową opłat stosowanych w rozliczeniach w obrocie energią elektryczną;
• doprecyzowano art. 3 ust. 2 pkt 3 ustawy, który określa zasady stosowania ceny maksymalnej „wstecz” wobec odbiorców na umowach indeksowanych/transzowych – projektowany przepis będzie odnosić się tylko do odbiorców:

– których umowy sprzedaży przewidują określanie ceny energii elektrycznej na podstawie formuły cenowej odnoszącej się do wartości indeksów giełdowych publikowanych po dniu 23 lutego 2022 r., albo

– którzy po dniu 23 lutego 2022 r. dokonali wyboru terminu zakupu energii elektrycznej skutkującego określeniem ceny energii elektrycznej powyżej ceny maksymalne, w przypadku gdy umowy sprzedaży przewidują określanie ceny energii elektrycznej na podstawie wyboru przez odbiorcę końcowego terminu zakupu energii elektrycznej na giełdzie towarowej;

• zaproponowano regulację odnoszącą się do oświadczenia z art. 5 ust. 1 ustawy w przypadku zmiany sprzedawcy energii elektrycznej (obejmuje to także sprzedaż rezerwową) – dotychczasowy sprzedawca energii elektrycznej będzie zobowiązany do przekazania nowemu sprzedawcy energii elektrycznej kopii oświadczenia odbiorcy uprawnionego, w terminie 7 dni od dnia zakończenia dostarczania energii elektrycznej przez dotychczasowego sprzedawcę energii elektrycznej, cenę maksymalną nowy sprzedawca energii elektrycznej stosuje od dnia rozpoczęcia dostawy energii elektrycznej, niewykonanie obowiązku jest zagrożone karą pieniężną;
• doprecyzowano, że rekompensata z art. 8 ust. 6 przysługuje także podmiotom uprawnionym stosującym cenę maksymalną z odbiorcami uprawnionymi w odniesieniu do rozliczeń prowadzonych na podstawie umów zmienionych, lub których cena została określona zgodnie z projektowanym art. 3 ust. 2 pkt 3 po dniu 14 października 2022 r.;
• dodano przepis, który obejmuje korektę sprawozdania dotyczącego odpisów na Fundusz i tryb rozliczenia odpisów, które zostały zawyżone albo zaniżone.

Ponadto zmiany objęły m.in. ustawę z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, ustawę z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej, ustawie z dnia 17 grudnia 2020 r. o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych.

Zamrożenie cen energii elektrycznej – oświadczenia odbiorców uprawnionych

Od 4 listopada 2022 r. obowiązuje ustawa o środkach nadzwyczajnych mających na celu ograniczenie wysokości cen energii elektrycznej oraz wsparciu niektórych odbiorców w 2023 roku.

Ustawa wprowadza m.in. cenę maksymalną na poziomie 785 zł/MWh, która stosowana jest m.in. w rozliczeniach z jednostkami samorządu terytorialnego, mikro, małymi i średnimi przedsiębiorstwami. 30 listopada 2022 r. upłynął termin na złożenie przez ww. podmioty oświadczenia o chęci skorzystania z niższych stawek na energię elektryczną. Oświadczenie należało złożyć do sprzedawców energii elektrycznej.

Jakie skutki wiążą się z brakiem złożenia oświadczenia w zakreślonym powyżej terminie?

Brak złożenia oświadczenia do 30 listopada 2022 r., skutkuje tym, że cena maksymalna stosowana będzie od miesiąca następującego po miesiącu, w którym złożono oświadczenie.

Co istotne, maksymalna cena energii elektrycznej dla gospodarstw domowych po przekroczeniu limitów zużycia ustalona została na poziomie 693 zł/MWh. Gospodarstwa domowe zwolnione zostały z obowiązku złożenia oświadczenia o chęci skorzystania z niższej ceny. O limitach zużycia energii elektrycznej dla poszczególnych grup odbiorców pisaliśmy w:  Newsletterze prawnym i gospodarczym z października 2022 r. 

Konsultacje dotyczące rabatów, mnożników i współczynników sezonowych dla taryf przesyłowych gazu na 2024 r.

W komunikacie z dnia 14 listopada 2022 r. Prezes URE wskazał, że rozpoczynają się konsultacje dotyczące rabatów, mnożników i współczynników sezonowych dla taryf przesyłowych gazu na 2024 r. Konsultacje potrwają do 16 stycznia 2023 r. i odnoszą się wyłącznie do sieci przesyłowych należących do GAZ – SYSTEM oraz EuRoPol GAZ. Przedmiotem konsultacji jest poziom mnożników dla krótkoterminowych usług przesyłania paliw gazowych, poziom współczynników sezonowych dla krótkoterminowych usług przesyłania paliw gazowych i ich obliczeń, poziom rabatów określonych na punktach wejścia z terminalu LNG oraz rabatów stosowanych w celu obliczenia cen bazowych standardowych produktów z zakresu zdolności przerywanej.

Rozporządzenie taryfowe dla energii elektrycznej

Opublikowane zostało  rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 29 listopada 2022 r. w sprawie sposobu kształtowania i kalkulacji taryf oraz sposobu rozliczeń w obrocie energią elektryczną. Nowością jest wprowadzenie przepisów dot. liczników zdalnego odczytu, przenoszenia w taryfach wybranych kategorii kosztów, magazynowania energii elektrycznej oraz taryf dla jednostek ochotniczych straż pożarnych. Projekt rozporządzenia zakłada kalkulację stawki opłaty dystrybucyjnej z uwzględnieniem kosztów instalowania u odbiorców końcowych liczników zdalnego odczytu.

Powrót do SPISU TREŚCI.