Już niebawem, bo 22 lutego 2016 roku wchodzą w życie zmiany w Kodeksie pracy, które zrewolucjonizują zasady zawierania umów o pracę na czas określony. Poniżej przedstawiamy zestawienie najważniejszych zmian oraz regulacji przejściowych.

Rodzaje umów o pracę

Po wejściu w życie zmian w Kodeksie pracy będą przewidziane tylko trzy rodzaje umów – umowa o pracę na czas nieokreślony, na czas określony i na okres próbny. Nie będzie już umów na czas wykonywania określonej pracy.

ZNOWELIZOWANE BRZMIENIE PRZEPISU:

Art. 25 K.P.

§ 1.Umowę o pracę zawiera się na okres próbny, na czas nieokreślony albo na czas określony.

§ 2.Umowę o pracę na okres próbny, nieprzekraczający 3 miesięcy, zawiera się w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia w celu wykonywania określonego rodzaju pracy.

§ 3.Ponowne zawarcie umowy o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem jest możliwe:

1) jeżeli pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania innego rodzaju pracy;

2) po upływie co najmniej 3 lat od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy o pracę, jeżeli pracownik ma być zatrudniony w celu wykonywania tego samego rodzaju pracy; w tym przypadku dopuszczalne jest jednokrotne ponowne zawarcie umowy na okres próbny.

Kolejne umowy na czas określony

Zmienione przepisy zakładać będą możliwość zawarcia maksymalnie 3 umów o pracę na czas określony i jednocześnie, zarówno żadna z tych pojedynczych umów jak i umowy łącznie nie będą mogły być zawarte na czas dłuższy niż 33 miesiące. Czwarta umowa lub umowa po przekroczeniu 33 miesięcy będzie z mocy prawa umową o pracę na czas nieokreślony.

ZNOWELIZOWANE BRZMIENIE PRZEPISU:

Art. 25¹ K.P.

§ 1.Okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech.

§ 2.Uzgodnienie między stronami w trakcie trwania umowy o pracę na czas określony dłuższego okresu wykonywania pracy na podstawie tej umowy uważa się za zawarcie, od dnia następującego po dniu, w którym miało nastąpić jej rozwiązanie, nowej umowy o pracę na czas określony w rozumieniu § 1.

§ 3.Jeżeli okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony jest dłuższy niż okres, o którym mowa w § 1, lub jeżeli liczba zawartych umów jest większa niż liczba umów określona w tym przepisie, uważa się, że pracownik, odpowiednio od dnia następującego po upływie okresu, o którym mowa w § 1, lub od dnia zawarcia czwartej umowy o pracę na czas określony, jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.

Umowa na czas wykonywania określonej pracy

W miejsce dotychczasowej umowy na czas wykonywania określonej pracy, znowelizowany kodeks pracy przewidywał będzie szczególny rodzaj umów na czas określony, do których nie będą miały zastosowania zasady przewidziane w znowelizowanym art. 25¹ § 1 k.p., a więc umowy te będą mogły być zawierane na okres dłuższy niż 33 miesiące. Te szczególne umowy uregulowane zostaną w art. 25¹ § 4 k.p. o następującym brzmieniu:

§ 4. Przepisu § 1 nie stosuje się do umów o pracę zawartych na czas określony:

1) w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy,

2) w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym,

3) w celu wykonywania pracy przez okres kadencji,

4) w przypadku gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie

– jeżeli ich zawarcie w danym przypadku służy zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i jest niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy.

Dodatkowo wskazane umowy będą obligatoryjnie podlegały zgłoszeniu do okręgowego inspektora pracy. Niewykonanie tego obowiązku stanowić będzie wykroczenie karane grzywną w wysokości od 1.000,00 zł do 30.000,00 zł. Obowiązek ten przewidziany będzie w art. 25¹ § 5 k.p.:

§ 5. Pracodawca zawiadamia właściwego okręgowego inspektora pracy, w formie pisemnej lub elektronicznej, o zawarciu umowy o pracę, o której mowa w § 4 pkt 4, wraz ze wskazaniem przyczyn zawarcia takiej umowy, w terminie 5 dni roboczych od dnia jej zawarcia.

We wskazanych umowach cel ich zawarcia lub obiektywne przyczyny uzasadniające ich zawarcie będą musiały zostać określone w treści samej umowy, zgodnie z nowym art. 29 § 1¹ k.p.:

29 § 1¹. W przypadku zawarcia umowy o pracę na czas określony w celu, o którym mowa w art. 25¹ § 4 pkt 1-3, lub w przypadku, o którym mowa w art. 25¹ § 4 pkt 4, w umowie określa się ten cel lub okoliczności tego przypadku, przez zamieszczenie informacji o obiektywnych przyczynach uzasadniających zawarcie takiej umowy.

Okres wypowiedzenia umów o pracę na czas określony

Nowelizacja kodeksu pracy zakłada ujednolicenie okresów wypowiedzenia umów zawartych na czas określony oraz umów zawartych na czas nieokreślony. Okres wypowiedzenia tych umów będzie jednolity i uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy (sumy okresów zatrudnienia niezależnie od przerw pomiędzy poszczególnymi okresami)

ZNOWELIZOWANE BRZMIENIE PRZEPISU:

Art. 36 K.P.

§ 1. Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o pracę zawartej na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:

1) 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;

2) 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy;

3) 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Przepisy przejściowe

Przepisy dotychczas obowiązujące stosować należy – pomimo wejścia w życie nowych regulacji – do umów o pracę na czas wykonywania określonej pracy oraz do umów o pracę na czas określony, jeżeli zostały wypowiedziane przed dniem wejścia w życie nowelizacji.

Do umów na czas określony zawartych na okres maksymalnie 6 miesięcy albo umów takich zawartych na dłuższy czas, w których jednak nie przewidziano możliwości ich rozwiązania za 2-tygodniowym okresem wypowiedzenia, zastosowanie znajdą również wyłącznie przepisy dotychczasowe. W związku z tym, nawet po 22.02.2016 r. nie będzie możliwe ich rozwiązanie przez wypowiedzenie.

Umowy o pracę zawarte na okres dłuższy niż 6 miesięcy, w których została zastrzeżona możliwość ich wypowiedzenia, po 22.02.2016r. podlegać będą wypowiedzeniu na zasadach znowelizowanych, a więc z zastosowaniem okresów wypowiedzenia określonych w art. 36 k.p. (analogicznie jak w przypadku umów o pracę na czas nieokreślony). Jednakże staż pracy, od którego uzależniony jest okres wypowiedzenia podlega „wyzerowaniu” i liczony będzie od początku od dnia 22.02.2016r.

W zakresie ustalenia 33-miesięcznego okresu obowiązywania umów o pracę na czas określony – z dniem 22.02.2016r. dotychczasowy okres, w którym strony stosunku pracy związane były umowami na czas określony podlega „wyzerowaniu”. Tak więc, 33-miesięczny okres liczony jest od dnia 22.02.2016r. Jednak umowa zawarta na czas określony, która będzie wiązała strony w dniu wejścia w życie nowych przepisów będzie uważana za pierwszą lub drugą umowę na czas określony z dopuszczalnego limitu tych umów (trwająca umowa będzie uznana za drugą jeśli została zawarta jako druga pod rządami starych przepisów).

Dotychczasowe umowy o pracę zawarte w celach wskazanych w nowym art. 25¹§ 4 k.p., a więc w celu:

1) zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy,

2) w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym,

3) w celu wykonywania pracy przez okres kadencji,

4) w przypadku gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie

powinny zostać w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie zmian (do 22.05.2016r.) uzupełnione poprzez wpisanie w treści umowy celu, dla którego umowa została zawarta. Ponadto w terminie 5 dni roboczych od dnia uzupełnienia treści tych umów pracodawca zobligowany jest dokonać zgłoszenia umowy do okręgowego inspektora pracy, zgodnie ze znowelizowanym art. 25¹ § 5 k.p.

Radca prawny Anna Czechowska, Radca prawny Dariusz Mądry