Ograniczenie przemieszczania się wprowadzone na mocy Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 24 marca 2020 roku zmieniającego rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii

Na podstawie ustawy o zwalczaniu i zapobieganiu chorób zakaźnych Minister Zdrowia wydał Rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii. Na jego mocy wprowadzone zostały kolejne restrykcje mające zapobiec rozprzestrzenianiu się koronawirusa. Na szczególną uwagę zasługują przede wszystkim przepisy ograniczające swobodę przemieszczania się.

Na podstawie §1 pkt 2 Rozporządzenia zmieniającego w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 roku w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii wprowadzona została zmiana polegająca na dodaniu §3a stanowiącego, że w okresie od dnia 25 marca do dnia 11 kwietnia 2020 roku zakazuje się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej przemieszczania się osób przebywających na tym obszarze.

Należy zaznaczyć, że ograniczenie przemieszczania się NIE OBEJMUJE następujących aktywności:

• Wykonywania czynności zawodowych lub zadań służbowych, lub pozarolniczej działalności gospodarczej, lub prowadzenia działalności rolniczej lub prac w gospodarstwie rolnym, oraz zakupu towarów i usług z tym związanych

Przedmiotowe wyłączenie dotyczy wszystkich zatrudnionych bez względu na jego formę oraz prowadzących działalność gospodarczą jak i gospodarstwo rolne. Obejmuje ono naturalnie dojazdy  do pracy i z pracy do miejsca zamieszkania, a także wszelkie czynności mające związek z wykonywaną pracą czy prowadzoną działalnością polegające np. na udaniu się do hurtowni lub sklepu celem zakupienia towaru czy sprzętu niezbędnego do pracy, jak również na spotkanie z klientem. Niezbędne jest jednak zachowanie funkcjonalnego związku z wykonywaną pracą czy prowadzoną działalnością – oznacza to, że każda z takich czynności powinna służyć celowi jakim jest wykonywanie pracy czy prowadzenie działalności;

• Wykonywania ochotniczo i bez wynagrodzenia świadczeń na rzecz przeciwdziałania skutkom COVID-19, w tym w ramach wolontariatu

Dotyczy osób czynnie zaangażowanych na rzecz walki z koronawirusem i pomocą niesioną potrzebującym przebywającym na kwarantannie lub osobom, które co prawda nie przebywają na kwarantannie, lecz wobec których wystosowano zalecenie o pozostaniu w domu (osoby w podeszłym wieku lub przewlekle chore, czyli szczególnie podatne na ciężki przebieg zarażenia koronawirusem);

• Załatwiania bieżących spraw życia codziennego

Wyłączenie na pozór najbardziej pojemne, lecz wprowadzające wiele niejasności. Oczywistym jest, że odnosi się ono do niezbędnych zakupów, wizyty u lekarza (według informacji opublikowanych na stronie rządowej, także lekarza weterynarii), opieki nad bliskimi czy wyprowadzenia psa. Z racji tego, że posłużono się przymiotnikiem „bieżące”, należy odrzucić takie sprawy, które co do zasady wykraczają poza schemat dnia codziennego i nie służą zaspokojeniu elementarnych potrzeb. Powstaje jednak pytanie, jaki wzorzec bieżących spraw życia codziennego powinien mieć zastosowanie w tym przypadku. Wiadomym jest przecież, że styl życia każdego człowieka różni się to co dla jednego stanowi codzienność, dla drugiego już takie nie będzie. Wydaje się jednak, że odpowiedź na zasygnalizowane wątpliwości zawiera się w celu jakiemu służyło wprowadzenie omawianych obostrzeń, a jest nim ograniczenie rozprzestrzeniania się koronawirusa. Bezwzględnie zatem należy unikać takich aktywności, które przekraczają rozsądną miarę i stanowią w obecnej sytuacji zbyteczną rekreację ułatwiającą przenoszenie patogenu. Z tej przyczyny omawiane wyłączenie nie uzasadnia np. spotkań towarzyskich. Można jednak założyć, że przejażdżka na rowerze, spacer lub jogging będą co do zasady dozwolone, byleby nie odbywały się w miejscach takich jak place zabaw czy bulwary w grupach większych niż dwuosobowe. W świetle powyższych uwag uprawnione jest także stwierdzenie, że dozwolona będzie np. wizyta u mechanika w celu serwisu lub naprawy pojazdu w zakresie niezbędnym do jego bezpiecznego poruszania się na drogach (ten punkt widzenia może być dodatkowo wzmocniony przez fakt używania pojazdu do dojazdów do pracy i tym samym możliwość uzasadnienia takiego działania także w oparciu o wyłączenie dotyczące wykonywania czynności zawodowych lub zadań służbowych, lub pozarolniczej działalności gospodarczej, lub prowadzenia działalności rolniczej lub prac w gospodarstwie rolnym, oraz zakupu towarów i usług z tym związanych). Z zakresu zastosowania wyłączenia należy za to wykluczyć rekreacyjne wyjazdy na działkę, przeprowadzanie remontów służących jedynie celom estetycznym, a nie bytowym (i powodujących konieczność udania się do sklepu w celu zakupu materiałów budowlanych), czy odwiedziny u znajomych. W związku z tym, na chwilę obecną należałoby tego typu plany odłożyć na później. Wymaga zastrzeżenia, że wszelkie powyższe uwagi stanowią jedynie interpretację wprowadzonych przepisów i nie mogą stanowić rekomendacji określonego działania. Powyższe uzasadnione jest dodatkowo tym, że na stronach rządowych publikowane są często sprzeczne informacje oraz, że dynamicznie rozwijająca się sytuacja niejednokrotnie będzie wymuszać zmianę stanowiska, co w szczególności tyczy się tego, jakie czynności mogą być podejmowane w ramach bieżących spraw życia codziennego. Tytułem przykładu należy wskazać, że wspomnianej wyżej aktywności na świeżym powietrzu początkowo stanowczo na stronie rządowej zabroniono, lecz kilkanaście godzin później opublikowana została informacja, że do niezbędnych potrzeb można jednak (pod warunkiem zachowania ograniczeń odległości oraz limitu przemieszczających się osób) zaliczyć spacer czy wyjście do lasu;

• sprawowania lub uczestniczenia w sprawowaniu kultu religijnego, w tym czynności lub obrzędów religijnych

To wyłączenie ma zastosowanie tylko z tym zastrzeżeniem, że na danym terenie lub w danym obiekcie może znajdować się, zarówno wewnątrz jak i na zewnątrz pomieszczeń, nie więcej niż 5 osób (wyłączając z tego osoby sprawujące posługę).

Warto także zwrócić uwagę, że w przypadku gdy przemieszczanie się następuje:

• pieszo – jednocześnie mogą się poruszać dwie osoby w odległości nie mniejszej niż 1,5 m od siebie; ograniczenia tego nie stosuje się do osób najbliższych w rozumieniu art. 115 § 11 Kodeksu Karnego, czyli wstępnych, zstępnych, rodzeństwa, powinowatych w tej samej linii lub stopniu, osoby pozostającej w stosunku przysposobienia oraz jej małżonka, a także osoby pozostającej we wspólnym pożyciu;
• środkami publicznego transportu zbiorowego – środkiem tym można przewozić, w tym samym czasie, nie więcej osób, niż wynosi połowa miejsc siedzących.

Ponadto, w okresie od dnia 25 marca 2020 roku do 11 kwietnia 2020 roku ZAKAZUJE SIĘ:

• organizowania zgromadzeń w rozumieniu art. 3 ustawy Prawo o zgromadzeniach;
• innych niż określone powyżej zgromadzeń organizowanych w ramach działalności kościołów i innych związków wyznaniowych oraz imprez, spotkań i zebrań niezależnie od ich rodzaju, z wyłączeniem spotkań danej osoby z jej osobami najbliższymi lub z osobami najbliższymi osobie, z którą pozostaje we wspólnym pożyciu, z tym że ograniczenia tego nie stosuje się do spotkań i zebrań związanych z wykonywaniem czynności zawodowych lub zadań służbowych, lub pozarolniczej działalności gospodarczej, lub prowadzeniem działalności rolniczej lub prac w gospodarstwie rolnym.

Michał Sznycer, radca prawny, partner

Piotr Kocięda, starszy prawnik