Podsumowanie prawne maja 2019r. obejmuje następujące zagadnienia:
PRAWO ENERGETYCZNE
Prezes URE kieruje do Prokuratury kolejne zawiadomienie w związku z podejrzeniem manipulacji
Koniec kadencji Macieja Bando na stanowisku Prezesa URE
OCHRONA KONKURENCJI I KONSUMENTÓW
UOKiK przeszukał siedzibę przedsiębiorcy sprzedającego sprzęt biurowy
OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH
Kolejna kara pieniężna za naruszenie przepisów RODO
Prezes UODO publikuje kolejny poradnik dla administratorów danych
PRAWO ADMINISTRACYJNE
Elektronizacja postępowania administracyjnego
Projekt nowelizacji „ustawy śmieciowej”
PRAWO PRACY
Szykują się kolejne zmiany w prawie pracy – Sejm uchwalił ustawę zmieniającą Kodeks pracy
Trwają rozmowy na temat ustalenia nowej płacy minimalnej
PRAWO KARNE
RPO uznaje roczny termin na dochodzenie odszkodowania i zadośćuczynienia za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie i zatrzymanie za zbyt krótkie
Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego uznała, że radca prawny nie może zostać sygnalistą w stosunku do swego mocodawcy
– – –
PRAWO ENERGETYCZNE
Prezes URE kieruje do Prokuratury kolejne zawiadomienie w związku z podejrzeniem manipulacji
Pod koniec maja Prezes URE poinformował, że zakończył postępowanie wyjaśniające wszczęte 19 grudnia ubiegłego roku, które dotyczyło znacznego wzrostu cen energii elektrycznej (instrumentu BASE_Y-19) na Towarowej Giełdzie Energii w okresie od września do grudnia 2018 roku. Jednocześnie regulator wskazał, że ustalenia poczynione w toku postępowania spowodowały konieczność złożenia do Prokuratury zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa manipulacji lub próby manipulacji na hurtowym rynku energii elektrycznej.
W opublikowanym na stronie internetowej Prezesa URE komunikacie wskazano między innymi, że w ocenie regulatora wzrost cen nie może być wyłącznie wynikiem wyższych kosztów wytwarzania energii elektrycznej, tj. wysokich cen węgla kamiennego i uprawnień do emisji gazów cieplarnianych (tzw. EUA).
W toku postępowania analizowano zlecenia i transakcje zawierane na Towarowej Giełdzie Energii, ale badaniu podlegały także kontrakty pozagiełdowe (OTC).
Koniec kadencji Macieja Bando na stanowisku Prezesa URE
Z ostatnim dniem maja zakończyła się pięcioletnia kadencja Prezesa URE – Macieja Bando. Jednocześnie na stronie internetowej Urzędu opublikowano dokument: Dbamy o równowagę. Podsumowanie Kadencji Prezesa URE. Wybrane aspekty rynków energii 2014-2019, który opisuje działania podjęte w trakcie pięciu lat sprawowania funkcji przez Macieja Bando. Osoba, która zastąpi go na stanowisku regulatora, nie została jeszcze wyłoniona.
OCHRONA KONKURENCJI I KONSUMENTÓW
UOKiK przeszukał siedzibę przedsiębiorcy sprzedającego sprzęt biurowy
Pod koniec marca Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów przeszukał siedzibę Fellowes Polska, przedsiębiorcy zajmującego się wprowadzaniem na polski rynek urządzeń biurowych. Przeszukanie miało związek z prowadzonym postępowaniem wyjaśniającym, w którym Urząd sprawdza, czy nie doszło do zmowy cenowej na rynku niszczarek.
– Stale monitorujemy różne sektory i analizujemy dostępne informacje. Postępowanie wyjaśniające wszczęliśmy, ponieważ zainteresowały nas ceny odsprzedaży hurtowej i detalicznej różnych typów niszczarek jednej marki. Mamy podejrzenia, że mogło dojść do porozumienia pionowego, polegającego na ujednolicaniu cen odsprzedaży. Obawiamy się, że dystrybutor niezgodnie z prawem narzucał ceny hurtowe i detaliczne swoim kontrahentom. Takie praktyki zawsze mają negatywny wpływ na konkurencję, jednocześnie odczuwalne są silnie przez portfele konsumentów – mówi prezes UOKiK Marek Niechciał.
Jednym z dowodów jest „Umowa o współpracy handlowej”, którą podpisywała spółka Fellowes Polska z kontrahentami. Zawierała ona postanowienie stanowiące, że sprzedaż niszczarek po określonych cenach lub nieprzestrzeganie polityki handlowej przedsiębiorcy będzie skutkowało niewypłaceniem wypracowanych przez kontrahentów rabatów. Sugerowało to, że przedsiębiorca dyscyplinuje swoich kontrahentów.
Zebrany podczas przeszukania materiał w formie elektronicznej i papierowej będzie szczegółowo analizowany. Urząd podejmie decyzję, czy i komu mogą zostać postawione konkretne zarzuty.
Przeszukanie w siedzibie przedsiębiorcy to narzędzie, które urząd stosuje w sytuacjach, kiedy podejrzewa, że dany podmiot posiada istotne dowody. Prowadzone jest wyłącznie po uzyskaniu przez UOKiK zgody sądu i najczęściej w asyście policji. Przedsiębiorca ma wówczas obowiązek wpuścić przeszukujących do budynków i lokali, a także udostępnić dokumenty oraz nośniki danych.
Za udział w porozumieniu ograniczającym konkurencję grozi kara finansowa w wysokości do 10 proc. obrotu przedsiębiorcy. Postępowanie wyjaśniające jest pierwszym etapem działań UOKiK. Prowadzone jest ono w sprawie, a nie przeciwko przedsiębiorcom.
OCHRONA DANYCH OSOBOWYCH
Kolejna kara pieniężna za naruszenie przepisów RODO
Druga sankcja pieniężna oparta o przepisy RODO została nałożona w połowie maja na związek sportowy i wyniosła 55 750,50 złotych (równowartość 13 000,00 euro). Jak wynika z treści decyzji, ukarany podmiot w 2015 roku opublikował na stronie internetowej listę osób, którym przyznano licencje sędziowskie. Publikacja obejmowała imiona, nazwiska, numery PESEL oraz adresy zamieszkania 585 osób. Ukarany administrator podejmował działania mające na celu usunięcie plików z danymi, w tym zapewnienie, że dane znikną z wyników wyszukiwarek internetowych, jednak środki podjęte przez związek finalnie okazały się nieskuteczne, w związku z czym związek zgłosił naruszenie organowi nadzorczemu w trybie przewidzianym RODO.
W uzasadnieniu decyzji Prezes UODO wskazał, że rozpowszechnienie numerów PESEL oraz adresów zamieszkania w oczywisty sposób narusza przepisy rozporządzenia i stwarza ryzyko użycia tych danych przez osoby trzecie w celach bezprawnych (np. zaciągnięcia zobowiązania).
Regulator wskazał ponadto, że ukarany administrator nie dopełnił obowiązku zastosowania odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych, aby zapewnić stopień bezpieczeństwa odpowiadający ryzyku udostępniania danych osobowych na stronie internetowej.
Wymierzając karę w takiej wysokości Prezes UODO wziął pod uwagę dobrą współpracę ukaranego z organem, brak osiągnięcia korzyści finansowych wynikających z naruszenia, finalne usunięcie naruszenia (w toku postępowania), prowadzenie działalności o charakterze niezarobkowym, a także brak dowodów na istnienie szkód dla osób, których dane zostały ujawnione.
Prezes UODO publikuje kolejny poradnik dla administratorów danych
Obowiązki administratorów związane z naruszeniami ochrony danych osobowych – taką tematykę opisuje kolejny poradnik wydany przez Prezesa UODO i opublikowany na stronie internetowej Urzędu.
Publikacja przypomina i wyjaśnia obowiązki związane z zaistnieniem naruszenia w rozumieniu przepisów RODO i zawiera praktyczne przykłady postępowania w sytuacji incydentu bezpieczeństwa. Na podstawie dotychczasowych doświadczeń i kontaktów z administratorami Prezes Urzędu zaprezentował też najczęstsze błędy administratorów i wskazał, jakie postępowanie w konkretnej sytuacji uznaje za prawidłowe w świetle rozporządzenia.
PRAWO ADMINISTRACYJNE
Elektronizacja postępowania administracyjnego
Elektronizacja postępowania administracyjnego nastąpi już 31 maja 2019 roku. Dzięki nowym przepisom będzie istniała możliwość doręczania pism w formie dokumentu elektronicznego. Strony będą musiały pamiętać o zmianie adresu elektronicznego. Możliwa będzie rezygnacja z elektronicznego doręczania pism i w takiej sytuacji sąd korespondencję doręczać będzie drogą tradycyjną.
Opracowywane są także narzędzia do prowadzenia pełnych akt w wersji elektronicznej, co pozwoli na udostępnienie akt sprawy w wersji elektronicznej stronom. Sąd udostępniać będzie stronom akta sprawy w swoim systemie teleinformatycznym po odpowiednim uwierzytelnieniu. Jeżeli pełnomocnik będzie chciał uzyskać dostęp do akt sprawy w celu uzyskania dostępu, przed uwierzytelnieniem powinien podać sądowi swój numer PESEL.
Wzory dokumentów elektronicznych zostaną opracowane i udostępnione w Biuletynie Informacji Publicznej Naczelnego Sądu Administracyjnego, za co odpowiedzialny jest Prezes NSA.
Projekt nowelizacji „ustawy śmieciowej”
W dniu 28 maja 2019 roku Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw.
Na mocy nowelizacji gminy mając zyskać narzędzia umożliwiające lepszą kontrolę podmiotów zajmujących się odbiorem odpadów poprzez rozliczanie kosztów, np. w oparciu o kryterium ilościowe (tj. masy odpadów, jakie zostały przekazane do odbioru), a nie w formie ryczałtu.
Ponadto jednym z głównych celów wprowadzenia nowych przepisów ma być zachęta do segregacji śmieci poprzez wprowadzenie sztywnej różnicy w wysokości opłat dla osób segregujących śmieci lub nie. Dla tej drugiej grupy opłaty będą nawet dwukrotnie wyższe.
Ustawa ma zaostrzyć również kary dla osób gospodarujących odpadami niezgodnie z przepisami. Jedna z regulacji przewiduje, że kto składuje, usuwa, unieszkodliwia lub transportuje odpady, powodując zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub dla środowiska naturalnego, musi liczyć się z karą pozbawienia wolności od trzech miesięcy dla lat pięciu.
PRAWO PRACY
Szykują się kolejne zmiany w prawie pracy – Sejm uchwalił ustawę zmieniającą Kodeks pracy
W dniu 16 maja 2019 roku Sejm uchwalił ustawę zmieniającą Kodeks pracy.
Zgodnie z przyjętą ustawą zmienią się obowiązki pracodawcy w kwestii wystawiania świadectw pracy. Dotychczas pracodawca zobowiązany był wydać pracownikowi świadectwo pracy niezwłocznie, jeśli nie zamierzał z nim nawiązać nowego stosunku pracy w ciągu 7 dni od dnia rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniego stosunku pracy.
Po wejściu życie przyjętych zmian obowiązkiem pracodawcy, który nie zamierza ponownie zatrudnić pracownika, będzie wydanie świadectwa pracy już w dniu rozwiązania stosunku pracy, chyba że zajdą obiektywne przyczyny uniemożliwiające spełnienie tego obowiązku – wówczas pracodawca będzie miał 7 dni na wydanie świadectwa pracy.
Wydłużeniu ulegną także terminy zwrócenia się przez pracownika z wnioskiem o sprostowanie świadectwa oraz na wystąpienie z żądaniem sprostowania świadectwa do sądu pracy w razie nieuwzględnienia przez pracodawcę tego wniosku – z 7 na 14 dni.
Ponadto pracownikowi zostanie przyznane prawo wystąpienia do sądu pracy z żądaniem zobowiązania pracodawcy do wydania świadectwa pracy w przypadku jego niewydania.
Aktualnie ustawa oczekuje na podpis Prezydenta
Trwają rozmowy na temat ustalenia nowej płacy minimalnej
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki społecznej proponuje ustalenie minimalnego wynagrodzenia od 2020 roku na poziomie kwoty 2450 zł, a minimalnej stawki godzinowej na poziomie 16 zł.
Na kwotę tę nie zgadzają się zarówno pracodawcy, którzy proponują kwotę 2387 zł, jak i strona związkowa, wnioskującą o ustalenie płacy minimalnej na poziomie 2520 zł.
Zgodnie z obowiązującymi regulacjami, jeśli w ramach Rady Dialogu Społecznego nie zostanie osiągnięte wspólne stanowisko, wysokość płacy minimalnej będzie ustalana poprzez rozporządzenie.
Obecnie płaca minimalna wynosi 2250 zł, a minimalna stawka godzinowa 14,70 zł.
PRAWO KARNE
RPO uznaje roczny termin na dochodzenie odszkodowania i zadośćuczynienia za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie i zatrzymanie za zbyt krótkie
Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministra Sprawiedliwości sygnalizując problem różnych terminów dochodzenia odszkodowania i zadośćuczynienia za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie i zatrzymanie w postępowaniu karnym i cywilnym. W postępowaniu karnym termin do zgłoszenia swoich roszczeń wynosi obecnie jeden rok, a w postępowaniu cywilnym trzy lata.
Według Adama Bodnara termin roczny jest niezgodny z konstytucyjną zasadą możliwości dochodzenia roszczeń w postepowaniu sądowym i postuluje, aby terminy zostały ujednolicone zgodnie z regułami panującymi w postępowaniu cywilnym – na poziomie trzech lat.
Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego uznała, że radca prawny nie może zostać sygnalistą w stosunku do swego mocodawcy
Zgodnie z orzeczeniem Izby Dyscyplinarnej Sądu Najwyższego, radca prawny nie może informować organów o nieprawidłowościach stwierdzonych u swego mocodawcy. Zgodnie z uzasadnieniem, tajemnica zawodowa radcy prawnego jest jedną z najważniejszych tajemnic zawodowych w polskim systemie prawnym i jej naruszenia podważa zaufanie nie tylko do sygnalisty, lecz również do całego samorządu radcowskiego. Radca prawny ujawniając tajemnicę swojego klienta bez wątpienia uchybia godności zawodu.
Sygnatura akt II DSI 66/18, postanowienie z 21 maja 2019 roku