Podsumowanie prawne miesiąca: luty 2017 obejmuje następujące zagadnienia:

PRAWO ENERGETYCZNE

• Lista podmiotów, które nie mogą skorzystać z ulg dla odbiorców przemysłowych

• ACER przedłuża termin tymczasowego zwolnienia z obowiązku raportowania danych na żądanie

ZMIANY W PRAWIE

• Zmiany warunków ustalania regulaminu wynagradzania i regulaminu pracy

• Regulamin wynagradzania

• Regulamin pracy

• Krajowa Administracja Skarbowa od 1 marca br.

PRAWO OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

• Reklama wprowadzająca w błąd – VECTRA zobowiązana do rekompensaty za promocję „Wszystko za 10 zł”
• Automatyczne przedłużanie umów – Orange Polska S.A. ukarana 30 mln zł

PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

Wyrażenie zgody przez pracodawcę (zamawiającego) na refundację szkoleń dla pracownika nie jest czynnością podlegającą pod przepisy ustawy Prawo Zamówień Publicznych

ORZECZNICTWO

• Odpowiedzialność członka zarządu za zobowiązania podatkowe spółki
• Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez dzikie zwierzęta
• Doręczenie zastępcze w procesie cywilnym
• Doręczenia na adres poczty elektronicznej organu administracji

– – –

PRAWO ENERGETYCZNE

• Lista podmiotów, które nie mogą skorzystać z ulg dla odbiorców przemysłowych

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki opublikował listę podmiotów, które w latach 2016-2020 nie mogą korzystać z ulg przewidzianych dla odbiorców przemysłowych. Na liście znalazło się 57 podmiotów. Sankcją zostali objęci odbiorcy przemysłowi, którzy nie przekazali Prezesowi URE w terminie informacji oraz oświadczeń wymaganych ustawą o odnawialnych źródłach energii, podali nieprawdziwe lub wprowadzające w błąd dane lub skorzystali z ustawowych uprawnień nie spełniając określonych przepisami warunków.

• ACER przedłuża termin tymczasowego zwolnienia z obowiązku raportowania danych na żądanie

Raportowanie do Agencji ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki kontraktów na tzw. żądanie nie będzie wymagane co najmniej do dnia 31 grudnia 2017 roku. ACER przedłużyło pierwotnie określony termin z dnia 1 stycznia 2017 roku.

Transakcje raportowana wyłącznie na żądanie ACER, o ile nie są zawierane poprzez giełdę, to: transakcje wewnątrzgrupowe, kontrakty na rynku bilansującym, kontrakty na dostawę energii elektrycznej wyprodukowanej w jednostce produkcyjnej o mocy mniejszej lub równej 10 MW lub przez jednostki produkcyjne o łącznej mocy produkcyjnej mniejszej lub równej 10 MW oraz kontrakty na dostawę gazu z pojedynczego złoża o zdolności produkcyjnej równej lub mniejszej niż 20 MW.

ZMIANY W PRAWIE

• Zmiany warunków ustalania regulaminu wynagradzania i regulaminu pracy: 

 1. Regulamin wynagradzania

Do dnia 1 stycznia 2017 roku pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników, którzy nie byli objęci zakładowym układem zbiorowym pracy ani ponadzakładowym układem zbiorowym pracy, miał obowiązek ustalenia warunków wynagradzania za pracę w regulaminie wynagradzania.

Powyższa reguła uległa zmianie począwszy od dnia 1 stycznia 2017 roku. Obecnie pracodawca zatrudniający:

• co najmniej 50 pracowników, którzy nie są objęci zakładowym układem zbiorowym pracy ani ponadzakładowym układem zbiorowym pracy ma obowiązek ustalenia warunków wynagradzania za pracę w regulaminie wynagradzania;
• mniej niż 50 pracowników, którzy nie są objęci zakładowym układem zbiorowym pracy ani ponadzakładowym układem zbiorowym pracy może ustalić warunki wynagradzania za pracę w regulaminie wynagradzania;
• co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników, którzy nie są objęci zakładowym układem zbiorowym pracy ani ponadzakładowym układem zbiorowym pracy ma obowiązek ustalenia warunków wynagradzania za pracę w regulaminie wynagradzania, jeżeli zakładowa organizacja związkowa wystąpi z wnioskiem o jego ustalenie.

2. Regulamin pracy

Zgodnie z dotychczasowym brzmieniem przepisów kodeksu pracy pracodawca miał obowiązek ustalenia regulaminu pracy, gdy:

1. organizacja i porządek w procesie pracy oraz związane z tym prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników nie były ustalone w postanowieniach układu zbiorowego pracy, lub
2. gdy pracodawca zatrudniał więcej niż 20 pracowników.

Od dnia 1 stycznia 2017 roku obowiązek pracodawca, który zatrudnia:

1. co najmniej 50 pracowników, ma obowiązek wprowadzenia regulaminu pracy, chyba że w zakresie organizacji i porządku w procesie pracy oraz związanych z tym prawami i obowiązkami pracodawcy i pracowników obowiązują postanowienia układu zbiorowego pracy;
2. mniej niż 50 pracowników może wprowadzić regulamin pracy, chyba że w zakresie organizacji i porządku w procesie pracy oraz związanych z tym prawami i obowiązkami pracodawcy i pracowników obowiązują postanowienia układu zbiorowego pracy;
3. co najmniej 20 i mniej niż 50 pracowników ma obowiązek wprowadzenia regulaminu pracy, jeżeli zakładowa organizacja związkowa wystąpi z wnioskiem o jego wprowadzenie, chyba że w zakresie organizacji i porządku w procesie pracy oraz związanych z tym prawami i obowiązkami pracodawcy i pracowników obowiązują postanowienia układu zbiorowego pracy.

• Krajowa Administracja Skarbowa od 1 marca br.

W dniu 1 marca br. wchodzi w życie ustawa z dnia 16 listopada 2016 roku o Krajowej Administracji Skarbowej. Ustawa powołuje Krajową Administrację Skarbową (KAS) jako administrację skonsolidowaną w miejsce dotychczas funkcjonujących: administracji podatkowej, kontroli skarbowej i Służby Celnej. KAS jest podporządkowana Ministrowi Finansów.

Konsolidacja ma zapewnić jednolitość polityki i wykładni prawa w zakresie realizowanych zadań, a przede wszystkim ma umożliwić: efektywny pobór podatków, usprawnienie obsługi podatnika, w tym także obsługę i wsparcie podatnika oraz przedsiębiorcy w prawidłowym wykonywaniu obowiązków podatkowych i celnych, skuteczną egzekucję administracyjną należności pieniężnych, zmniejszenie luki podatkowej, poprawę skuteczności i efektywności w zwalczaniu oszustw podatkowych i odzyskiwaniu zaległości podatkowych i celnych, sprecyzowanie odpowiedzialności osób kierujących administracją, jednolite orzecznictwo w sprawach podatkowych i celnych na terenie całego kraju, efektywną, tzn. rzetelną i szybką weryfikację danych podawanych przez podatników w deklaracjach podatkowych i dokumentach celnych, zwiększenie efektywności i skuteczności kontroli wywiązywania się przez podatników z zobowiązań podatkowych, sprawny przepływ informacji, lepszą współpracę między sobą wszystkich organów administracji skarbowej, usprawnienie systemu doboru kadry, jej kształcenia i motywowania, stworzenie systemu zbierania i analizowania danych, usprawnienie systemu zapewniającego bezpieczeństwo finansowe państwa, właściwe zorganizowanie ochrony celnej granicy wschodniej Polski, która jest jednocześnie granicą wschodnią Unii Europejskiej.

PRAWO OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

• Reklama wprowadzająca w błąd – VECTRA zobowiązana do rekompensaty za promocję „Wszystko za 10 zł”

Od września do grudnia 2015 r. Vectra S.A. z siedzibą w Gdyni prowadziła kampanię reklamową Wszystko za 10 zł. Reklamy telewizyjne, radiowe i internetowe, a także m. in. billboardy, ulotki, banery na budynkach wyraźnie informowały, że spółka oferuję każdą z usług za 10 zł. Postępowanie przeprowadzone przez UOKiK wykazało, że spółka nie informowała, że reklamowana cena obowiązywała jedynie przez 2 lub 3 miesiące w umowach podpisywanych na np. rok, 18 miesięcy lub dwa lata. Po zakończeniu okresu promocyjnego koszty poszczególnych usług były wyższe.

Vectra dobrowolnie zobowiązała się do udzielenia rekompensaty wszystkim byłym i obecnym abonentom, którzy skorzystali z promocji Wszystko za 10 zł. Obecni klienci – będą mogli otrzymać na 3 miesiące dodatkowy pakiet do każdej usługi, z której korzystają (pakiet premium do telewizji, zwiększenie transmisji danych do internetu stacjonarnego, dodatkowe minuty do telefonii stacjonarnej lub mobilnej (wraz z kartą SIM), dodatkowy pakiet Internetu mobilnego wraz z kartą SIM) lub uzyskać rabat 10 zł przez 3 miesiące na każdą z nich. Spółka będzie musiała wysłać pismo do swoich klientów, w którym m. in. poinformuje ich o możliwych rekompensatach oraz terminie na podjęcie decyzji. Jeżeli nie dokonają wyboru – zostanie im przyznana pierwsza z propozycji, czyli dodatkowe pakiety. Byli abonenci – otrzymają 30 zł za każda usługę, którą zakupili w ramach promocji. Oni również zostaną o tym poinformowani stosownym pismem.

Dodatkowo Vectra trzykrotnie wyemituje w telewizji co najmniej 15-sekundowe oświadczenie, w którym poinformuje, że reklamy stosowane w kampanii Wszystko za 10 zł mogły wprowadzać konsumentów w błąd.

Decyzja UOKiK jest prawomocna.

• Automatyczne przedłużanie umów – Orange Polska S.A. ukarana 30 mln zł

Zakwestionowana przez UOKiK praktyka polegała na automatycznym przedłużaniu umów o kolejny czas oznaczony w sytuacji braku działania ze strony konsumenta. Jeżeli przed zakończeniem kontraktu klient nie podjął żadnych działań, przekształcała się ona w kolejną umowę zawartą na czas oznaczony. Było to 6 miesięcy w przypadku Neostrady oraz 12 miesięcy lub 24 miesiące w przypadku pozostałych usług stacjonarnych. Konsumentom, którzy wypowiedzieli ją przed upływem tego czasu, były naliczane wysokie kary umowne.

Na spółkę nałożono karę finansową w wysokości 30 mln złotych, a także zobowiązano do rekompensaty publicznej wobec konsumentów dotkniętych skutkami niedozwolonej praktyki. UOKiK zobowiązał Orange Polska do zwrotu byłym abonentom opłat za przedterminowe rozwiązanie automatycznie przedłużonej umowy. Spółka musi również umożliwić aktualnym abonentom wypowiedzenie bez żadnych konsekwencji tak przedłużonych umów. Orange Polska poinformuje o tym klientów na swojej stronie internetowej oraz w listach.

Z rekompensaty publicznej przewidzianej w decyzji będą mogli skorzystać konsumenci, którzy jednocześnie spełnią warunki:

– byli stroną umowy zawartej z Orange Polska w dniu wszczęcia postępowania, czyli 8 maja 2014 r.

– Orange Polska narzuciła im postanowienie o automatycznym przedłużeniu umowy w sposób domyślny, a nie zgodnie z ich wyraźnym wyborem.

– Orange Polska automatyczne przedłużyła ich umowy na kolejny czas oznaczony w wyniku braku aktywnego działania konsumenta.

Pozostali konsumenci, którzy wypowiedzieli umowy przed majem 2014 r., będą mogli dochodzić swoich roszczeń na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu nieuczciwym praktykom rynkowym i powołać się na tę decyzję, gdy stanie się prawomocna.

PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

Wyrażenie zgody przez pracodawcę (zamawiającego) na refundację szkoleń dla pracownika nie jest czynnością podlegającą pod przepisy ustawy Prawo Zamówień Publicznych

Refundacja kosztów szkoleń pracowników zamawiającego, jako iż nie jest zamówieniem publicznym w rozumieniu art. 2 pkt 13 ustawy Prawo Zamówień Publicznych, nie podlega tejże ustawie i nie ma obowiązku wykazywania jej w rocznym sprawozdaniu.

Zgodnie z przywołanym wyżej art. 2 pkt 13 PZP, zamówienia publiczne to termin obejmujący swą definicja odpłatne umowy, zawierane między zamawiającym a wykonawcą, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane. Wobec tego, aby móc mówić o zamówieniu publicznym, koniecznym jest istnienie stosunku zobowiązaniowego, wynikającego z umowy zawartej pomiędzy wykonawcą usług, dostaw czy robót budowalnych, a zamawiającym, który zapłaci za wykonanie przedmiotu zamówienia.

Mając na uwadze powyższe, należy uznać, iż zamawiający (pracodawca) refundujący pracownikowi koszty szkoleń – które to koszta pracownik uprzednio poniósł – nie udziela w istocie rzeczy zamówienia publicznego, gdyż w wyniku refundacji, nie otrzymuje bowiem w zamian żadnego świadczenia, zwłaszcza o charakterze majątkowym. Wobec czego oczywistym jest, iż refundacja pozbawiona jest charakteru zamówienia publicznego i do takiej czynności nie stosuje się przepisów ustawy PZP.

Obowiązkowi sprawozdawczemu natomiast podlegają wyłącznie te wydatki, które są dokonywane przez zamawiającego na podstawie umów stanowiących zamówienie publiczne, tj. umów odpłatnych zawieranych między zamawiającym a wykonawcą, których przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane (vide art. 2 pkt 13 ustawy PZP). Obowiązek przekazania informacji w ramach rocznego sprawozdania o zamówieniach publicznych nie dotyczy zatem wszystkich wydatków ponoszonych przez zamawiającego, a jedynie udzielonych przez niego zamówień publicznych.

ORZECZNICTWO

• Odpowiedzialność członka zarządu za zobowiązania podatkowe spółki

Zapadł kolejny wyrok dotyczący odpowiedzialności członka zarządu za zobowiązania podatkowe spółki. Tym razem Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 2 grudnia 2016r. w sprawie o sygn. akt II GSK 3809/16 pochylił sie nad zarzutem dobrowolnego zrzeczenia się przez członka zarządu wpływu na spółkę.

NSA wysnuł tezę, iż okoliczności takie jak: dobrowolne wyzbycie się możliwości rzeczywistego działania i reprezentowania spraw spółki, mimo zgody na pełnienie funkcji członka zarządy, świadome godzenie się na dokonanie wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego, dane którego to rejestru korzystają z domniemania prawdziwości i niepodjęcie żadnych kroków celem wykreślenia wpisu, nie mogą zwalniać od odpowiedzialności członków zarządu, o której mowa w art. 116 § 1 i 2 Ordynacji podatkowej.

W uzasadnieniu Sąd wyjaśnił, iż kwestia interpretacji pojęcia „pełnienia obowiązków członka zarządu” kilkakrotnie była już przedmiotem rozważań Naczelnego Sądu Administracyjnego. Wskazywano, że sformułowanie „pełnienie” należy wiązać z zajmowaniem stanowiska od momentu powołania do odwołania. W dotychczasowych orzeczeniach wywodzono, że pojęcie to należy odnosić do kontekstu faktycznego sprawy i nie można go sprowadzać tylko i wyłącznie do aspektów formalnych. Pojęcia „pełnienia obowiązków członka zarządu” nie można utożsamiać z wpisem do Krajowego Rejestru Sądowego. Istota odpowiedzialności solidarnej członków zarządu choć nie opiera się wyłącznie na formalnym piastowaniu stanowiska to opiera się na ponoszeniu konsekwencji działań lub zaniechań. W orzeczeniach tych zalecono też uwzględnianie oceny możliwości oddziaływania na sprawy spółki.

Sąd uznał, iż ustawodawca nie różnicuje odpowiedzialności członków zarządu, którzy rzeczywiście zajmują się sprawami spółki i tych, którzy w pełnieniu funkcji zajmują postawę bierną. Zasadnie też przyjmuje się, że nie może uwolnić członka zarządu od odpowiedzialności z art. 116 § 1 Ordynacji podatkowej m.in. długotrwałe przebywanie za granicą. Jest to kwestia odpowiedzialności nie tylko za własne działanie ale także za  dobrowolne zaniechanie.

• Odpowiedzialność za szkody wyrządzone przez dzikie zwierzęta

Sąd Najwyższy dnia 16 lutego 2017 roku wydał wyrok (sygn. III CSK 41/16), w którym przesądził, iż podmiotem odpowiedzialnym za szkody wyrządzone osobom przez dzikie zwierzęta pojawiające się w miastach, jest Skarb Państwa. Powyższa sprawa związana jest z dochodzeniem przez poszkodowanego od Skarbu Państwa zadośćuczynienia w wysokości przekraczającej 100.000 zł, z tytułu krzywdy wynikłej wskutek ataku ponad stukilogramowego odyńca. W powyższym wyroku Sąd Najwyższy uznał, iż tego typu zdarzenia mogą stanowić skutek nieprawidłowego sprawowania władzy publicznej, albowiem – jak wskazał Sąd Najwyższy – obowiązki państwa z zakresu ochrony przyrody to nie tylko dbałość o zwierzęta, lecz również troska o to, aby nie były niebezpieczne dla ludzi. W przypadku takiego szerokiego ujmowania obowiązków państwowych, niezapewnienie bezpieczeństwa obywatelom przez organy Państwa stanowiłoby podstawę odpowiedzialności odszkodowawczej za szkody związane z atakami dzikich zwierząt.

• Doręczenie zastępcze w procesie cywilnym

Doręczenie zastępcze może zostać uznane za skuteczne jedynie w sytuacji, kiedy przesyłka sądowa została nadana pod aktualny adres odbiorcy, opatrzona aktualnym imieniem i nazwiskiem odbiorcy. Tak orzekł Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 16 lutego 2017 roku (sygn. akt III CZP 105/16). Przywołane stanowisko Sądu Najwyższego będzie miało szczególne znaczenie w przypadku pozwów składanych w Elektronicznym Postępowaniu Upominawczym, gdzie firmy windykacyjne obsługujące masowe wierzytelności często świadomie wskazują nieaktualny adres, licząc na szybkie uprawomocnienie się nakazu zapłaty i wszczęcie postępowania egzekucyjnego. Zapobiegnie to przede wszystkim naruszeniom związanym z egzekwowaniem przedawnionych należności.

• Doręczenia na adres poczty elektronicznej organu administracji

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie (w nieprawomocnym jeszcze wyroku z dnia 6 października 2016 roku, sygn. akt II SAB/Ol 65/16) uznał, że ryzyko nieodebrania przez organ wysłanego do niego przy użyciu poczty elektronicznej listu, skierowanego na oficjalnie podany adres poczty elektronicznej organu, obciąża ten organ. W rozpoznawanej sprawie mieszkaniec gminy, w związku z brakiem reakcji na wniosek o udostępnienie informacji publicznej skierowany za pośrednictwem poczty e-mail, wniósł skargę na bezczynność organu. Organ bronił się tłumacząc, że wniosek skarżącego został umieszczony w folderze „SPAM”, który nie był sprawdzony. Sądu nie przekonały te argumenty i uznał, że wniosek o udostępnienie informacji publicznej został złożony przez skarżącego skutecznie a okoliczność, że e-mail trafiła do folderu „SPAM” jest bez znaczenia. Zdaniem Sądu podanie do powszechnej wiadomości adresu poczty elektronicznej przez organ należy traktować jako jego zobowiązanie, że wiadomości wysłane na ten adres będą odbierane. Obywatel ma w związku z tym prawo działać w uzasadnionym zaufaniu do władzy publicznej i oczekiwać, że skoro organ podaje do publicznej wiadomości adres swojej poczty elektronicznej, to będzie odbierał listy skierowane na ten adres. Zakwalifikowanie listu jako spam nie oznacza bowiem automatycznie, że podlega on usunięciu. W przeciwnym razie oznaczałoby w praktyce, że prawo do wnioskowania o informację publiczną za pomocą poczty elektronicznej (e-mail) jest iluzoryczne, a jego skuteczność może zależeć od arbitralnej woli organu. Zdaniem Sądu to na organie ciąży ryzyko nieodebrania wiadomości e-mail wysłanej do niego przy użyciu poczty elektronicznej.