Podsumowanie prawne miesiąca maj 2017 obejmuje następujące zagadnienia:

PRAWO ENERGETYCZNE

• Konsultacje publiczne dotyczące projektu ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych

PRZEGLĄD NOWELIZACJI

• Modyfikacja zasad odpowiedzialności inwestora wobec podwykonawców
• Prawo zamówień publicznych – wzory ogłoszeń
• Prawo pracy – zmiany w zakresie zatrudniania pracowników tymczasowych
• Mediacja w postępowaniu administracyjnym
• Ułatwienia dochodzenia wierzytelności

PRAWO OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

• Rekompensata za naruszenie zbiorowych interesów konsumentów – decyzja z dnia 13 kwietnia 2017 roku Prezesa UOKIK nr RGD 2/2017
• Zmowa przetargowa na usługi holownicze

PRZEGLĄD ORZECZNICTWA

• Oczywista niedokładność oznaczenia pisma procesowego
• Podpis pod pismem procesowym

– –

PRAWO ENERGETYCZNE

• Konsultacje publiczne dotyczące projektu ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych

W kwietniu 2017 roku rozpoczęły się konsultacje publiczne projektu ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Projekt ma na celu stworzenie ram prawnych wsparcia dla rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych, tj. paliw, które służą choćby częściowo jako substytut dla pochodnych ropy naftowej i które mają przyczynić się do wzrostu neutralności klimatycznej transportu oraz poprawy ekologiczności sektora transportu.

Zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy paliwa alternatywne wymagają swoistej infrastruktury wykorzystywanej do tankowania czy też ładowania pojazdów mechanicznych napędzanych tego rodzaju paliwami. Jest to kluczowe z punktu widzenia zapewnienia zainteresowania konsumenta zmianą pojazdu tankowanego konwencjonalnie na pojazd wykorzystujący paliwo alternatywne.

Projekt ustawy ma także na celu transpozycję do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE z dnia 22 października 2014 r. w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych (dalej dyrektywa 2014/94/UE).

Docelowo ustawa o elektromobilności i paliwach alternatywnych ma określić warunki rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych w transporcie, zasady jej rozmieszczenia, a także zasady świadczenia usług ładowania pojazdów elektrycznych oraz tankowania pojazdów napędzanych gazem ziemnym.

Zasadnicza część przepisów ustawy ma wejść w życie w terminie 14 dni od dnia jej ogłoszenia.

PRZEGLĄD NOWELIZACJI

• Modyfikacja zasad odpowiedzialności inwestora wobec podwykonawców

Z dniem 1 czerwca 2017 roku zmianie ulegnie art. 647(1) Kodeksu cywilnego, który reguluje zasady odpowiedzialności solidarnej inwestora i wykonawcy w procesie budowlanym.

Nowe brzmienie art. 647(1) kc przewiduje przede wszystkim uproszczenie procedury zgłaszania podwykonawców, doprecyzowanie zasad zgłaszania sprzeciwu inwestora wobec powierzenia części robót podwykonawcy oraz ograniczenie kwotowe odpowiedzialności solidarnej inwestora.

Po 1 czerwca 2017 roku wystarczające będzie przedstawienie inwestorowi szczegółowego przedmiotu robót budowlanych przewidzianych dla podwykonawcy (może tego dokonać zarówno wykonawca, jak i podwykonawca) lub samo określenie w umowie głównej zakresu rzeczowego robót konkretnego podwykonawcy. Nie będzie już potrzeby przedstawiania inwestorowi umowy z podwykonawcą lub jej projektu wraz z dokumentacją projektową.

Nowe zasady zgłaszania sprzeciwu wobec podwykonawców oznaczają, że solidarną odpowiedzialność inwestora wyłączy tylko sprzeciw zgłoszony zarówno wykonawcy, jak i podwykonawcy w ciągu trzydziestu dni od zgłoszenia podwykonawcy, mający formę pisemną pod rygorem nieważności. Brak sprzeciwu w tym terminie będzie oznaczał przyjęcie na siebie przez inwestora odpowiedzialności solidarnej wraz z wykonawcą względem podwykonawcy. Aby odpowiedzialności tej uniknąć konieczna będzie wyraźna aktywność inwestora.

Ustawodawca wprowadził ponadto górną granicą odpowiedzialności solidarnej inwestora. Jest nią wysokość wynagrodzenia wykonawcy za analogiczny zakres robót, wynikająca z umowy głównej.

• Prawo zamówień publicznych – wzory ogłoszeń

W dniu 25 maja 2017 roku w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej pod poz. 1017 zostało ogłoszone rozporządzenie Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 28 kwietnia 2017 roku w sprawie wzorów ogłoszeń zamieszczanych w Biuletynie Zamówień Publicznych, dotyczących zawierania umów koncesji.

Rozporządzenie stanowi wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 18 ust. 6 ustawy z dnia 21 października 2016 roku o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz. U. poz. 1920). Określa wzory ogłoszeń zamieszczanych w Biuletynie Zamówień Publicznych.

Oprócz wzoru formularza ogłoszenia o koncesji rozporządzenie wprowadza wzory nowych formularzy, dotychczas nieobowiązujących w odniesieniu do koncesji na roboty budowlane lub usługi (wstępnego ogłoszenia informacyjnego, ogłoszenia o zmianie ogłoszenia, ogłoszenia o zamiarze zawarcia umowy koncesji, ogłoszenia o zawarciu umowy koncesji, ogłoszenia o zmianie umowy koncesji). Zmiany w stosunku do dotychczasowego wzoru ogłoszenia o koncesji oraz wprowadzenie nowych formularzy wynikają m.in. z potrzeby uwzględnienia nowych wzorów ogłoszeń dla zamówień na roboty budowlane, a także uwzględnienia nowych wzorów ogłoszeń ustanowionych przez Komisję Europejską i zapewnienia spójności pomiędzy treścią formularzy ogłoszeń Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej i Biuletynu Zamówień Publicznych, co umożliwi ich sprawniejsze wypełnianie. Ponadto, do treści formularzy zostały wprowadzone nowe pozycje, związane z wdrażaniem do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/UE, wynikające z zastąpienia ustawy z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi ustawą z dnia 21 października 2016 r. o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi.

Przewidziane w rozporządzeniu regulacje zmierzają do ujednolicenia treści i układu formularzy ogłoszeń w Biuletynie Zamówień Publicznych do treści i układu formularzy ogłoszeń zamieszczanych w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.

Ww. rozporządzenie wejdzie w życie z dniem 9 czerwca 2017 roku.

• Prawo pracy – zmiany w zakresie zatrudniania pracowników tymczasowych

W dniu 1 czerwca br. wchodzi w życie nowelizacja ustawy z dnia 9 lipca 2003 roku o zatrudnianiu pracowników tymczasowych. Zmiany dotyczą m.in. ograniczeń okresu wykonywania pracy na rzecz konkretnego pracodawcy użytkownika. Zgodnie z treścią znowelizowanych przepisów agencja pracy tymczasowej może skierować danego pracownika tymczasowego lub osobę niebędącą pracownikiem agencji do wykonywania pracy tymczasowej na rzecz jednego pracodawcy użytkownika przez okres nieprzekraczający łącznie 18 miesięcy w okresie obejmującym 36 kolejnych miesięcy. W tych samych granicach czasowych pracodawca użytkownik może korzystać z pracy tego samego pracownika tymczasowego lub tej samej osoby niebędącej pracownikiem agencji.

Ponadto, agencja pracy tymczasowej może skierować pracownika tymczasowego lub osobę niebędącą pracownikiem agencji do wykonywania w sposób ciągły, przez okres nieprzekraczający 36 miesięcy, pracy tymczasowej na rzecz jednego pracodawcy użytkownika. W tym przypadku wykonywanie pracy może obejmować zadania należące do obowiązków nieobecnego pracownika zatrudnionego przez danego pracodawcę użytkownika, a pracodawca użytkownik może korzystać z pracy wskazanych powyżej osób przez okres 36 miesięcy. Po upływie tego okresu pracownik tymczasowy lub osoba niebędąca pracownikiem agencji mogą być skierowani przez agencję pracy tymczasowej oraz przyjęci przez tego samego pracodawcę użytkownika do wykonywania pracy tymczasowej na jego rzecz nie wcześniej niż po upływie 36 miesięcy.

• Mediacja w postępowaniu administracyjnym

Od 1 czerwca br. w toku postępowania administracyjnego, jeżeli pozwalać będzie na to charakter sprawy, może zostać przeprowadzona, za zgodą stron, mediacja. Celem mediacji będzie wyjaśnienie i rozważenie okoliczności faktycznych i prawnych sprawy oraz dokonanie ustaleń dotyczących jej załatwienia w granicach obowiązującego prawa, w tym przez wypracowanie treści decyzji administracyjnej lub zawarcie ugody.

Poza ww. zasadą polubownego rozstrzygania kwestii spornych, nowelizacja z dnia 7 kwietnia 2017 roku wprowadza także zasadę przyjaznej interpretacji przepisów prawa na korzyść strony. Wyjątkiem od tej zasady będzie ważny interes publiczny, w tym istotne interesy państwa, a w szczególności jego bezpieczeństwa, obronności lub porządku publicznego.

W ramach zasady pogłębiania zaufania wprowadza się nakaz kierowania się zasadami proporcjonalności, bezstronności i równego traktowania. Bez uzasadnionej przyczyny organy administracji nie będą odstępować od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw w takim samym stanie faktycznym i prawnym.

Zasada dwuinstancyjności postępowania administracyjnego ulega zmianie w ten sposób, że przepisy szczególne mogą tę zasadę wyłączyć.

Nowe przepisy wprowadzają także szereg zmian mających na celu usprawnienie postępowania i jego przyspieszenie.

• Ułatwienia dochodzenia wierzytelności

W dniu 12 maja br. opublikowano ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności, której wybrane przepisy wchodzą w życie 1 czerwca br. Ustawa ma na celu wzmocnienie uprawnień i gwarancji dla wierzycieli – w szczególności małych i średnich przedsiębiorstw.

Wprowadza się mechanizmy zmierzające do zwiększenia wiarygodności oceny zdolności płatniczych kontrahenta i sytuacji finansowej dłużnika. Przepisy ustawy mają ponadto na celu zwiększenie skuteczności pozyskania zapłaty wierzytelności (roszczenia głównego, odsetek, kosztów procesu).

Ustawa określa ponadto przesłanki uzasadniające zawarcie ugody w sprawach dotyczących należności cywilnoprawnych przez podmiot gospodarujący środkami publicznymi, podnosi górny próg wartości przedmiotu sporu dla spraw rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym i rozszerza zakres spraw rozpoznawanych w postępowaniu grupowym.

PRAWO OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

• Rekompensata za naruszenie zbiorowych interesów konsumentów – decyzja z dnia 13 kwietnia 2017 roku Prezesa UOKIK nr RGD 2/2017

W maju 2016 roku Prezes UOKIK wszczął postępowanie z zakresu praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów i zarzucił Multimedia Polska Energia Sp. z o.o. z siedzibą w Gdyni działanie wprowadzające konsumentów w błąd, wyrażające się w przekazywaniu konsumentom nieprawdziwych informacji dotyczących: tożsamości przedsiębiorcy, celu wizyt składanych konsumentom. Ponadto pośród zarzutów znalazły się działania polegające na niewydawaniu dokumentu umowy sprzedaży energii elektrycznej zawartej poza lokalem oraz załączników do umowy albo potwierdzenia jej zawarcia utrwalonego na papierze lub na innym trwałym nośniku, a także działania polegające na nieprzekazywaniu informacji o prawie odstąpienia od umowy zawartej poza lokalem oraz niewydawaniu konsumentom wzoru formularza odstąpienia od zawartej w tym trybie umowy.

W wyniku przeprowadzonego postępowania przedsiębiorca zobowiązał się m.in. do

– wprowadzenia systemu stałego i ciągłego nadzoru nad działaniem przedstawicieli handlowych,

– przeprowadzenia przeglądu zgłoszeń reklamacyjnych z kwestionowanego okresu oraz ich pozytywnego rozpatrzenia bez pobierania kary umownej i bez względu na upływ terminów na odstąpienie od umowy,

– zwrotu naliczonych i zapłaconych kar umownych za wypowiedzenie umów,

– przekazania listem poleconym w ramach przysporzenia konsumenckiego każdemu konsumentowi, wobec którego były podejmowane działania zarzucane przez UOKiK, a którego zgłoszenie reklamacyjne zostało rozpatrzone pozytywnie przed wydaniem decyzji, kwoty 40,00 zł w postaci bezimiennego bonu towarowego.

• Zmowa przetargowa na usługi holownicze

Prezes UOKiK wydał decyzję, w której stwierdził zawarcie zmowy przetargowej przez  podmioty z woj. opolskiego zajmujące się holowaniem i parkowaniem pojazdów. Przedsiębiorcy wpłynęli na wyniki zamówień publicznych organizowanych przez Starostwo Powiatowe oraz Komendę Wojewódzką Policji w Opolu. Przedsiębiorcy wspólnie ustalali swoje oferty. Podzielili również rynek i jednocześnie zyski bez konieczności konkurowania ze sobą o zamówienie. Uczestnicy zmowy umówili się, że jeden z nich wygra przetarg, po czym zatrudni drugiego jako podwykonawcę. W efekcie każdy z nich działał na swoim określonym, stałym terenie, bez potrzeby konkurowania. Łączne kary finansowe wyniosły ponad 170 tys. złotych.

źródło: www.uokik.gov.pl

PRZEGLĄD ORZECZNICTWA

• Oczywista niedokładność oznaczenia pisma procesowego

Pomimo daleko idącego formalizmu, jakim cechuje się postępowanie cywilne, Sąd Najwyższy w swojej najnowszej uchwale dał wyraz prymatowi zagwarantowanego w Konstytucji RP prawa obywateli do sądu nad formalistycznym podejściem do stosowania prawa, które to podejście niekiedy może pozbawić obywateli dostępu do sądownictwa powszechnego.

W uchwale Sądu Najwyższego z 24 maja 2017 roku Sąd Najwyższy uznał bowiem, iż „Oczywista niedokładność pisma procesowego spełniającego wymagania apelacji – środka odwoławczego przysługującego od objętego zaskarżeniem orzeczenia – polegająca na określeniu go „zażaleniem”, nie stanowi przeszkody do nadania mu właściwego biegu, także wtedy, gdy zostało sporządzone przez zawodowego pełnomocnika” (sygn. akt III CZP 2/17).

Powyższa uchwała stanowi istotną zmianę w zapatrywaniach Sądu Najwyższego, którego dotychczasowa linia orzecznicza zazwyczaj bardzo rygorystycznie podchodziła do błędów profesjonalnych pełnomocników procesowych, wiążąc z nimi niejednokrotnie negatywne dla strony postępowania skutki, takie jak odrzucenie, bez merytorycznego rozpoznania, pisma procesowego, np. apelacji skarżącej wyrok Sądu I Instancji.

• Podpis pod pismem procesowym

Podpis jako obligatoryjna część każdego pisma procesowego winien być umieszczony pod treścią pisma jako czynność zatwierdzająca złożone w piśmie oświadczenie podpisującego. Tak orzekł Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 30 marca 2017 roku (sygn. akt V CZ 23/17). W uzasadnieniu przywołanego wyroku Sąd Najwyższy wskazał, że przepisy Kodeksu postępowania cywilnego nie wskazują konkretnego miejsca w piśmie procesowym, w którym powinien znaleźć się podpis, ograniczając kwestię podpisu do art. 126 § 1 pkt. 4 k.p.c., zgodnie z którego treścią pismo procesowe powinno zawierać podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika. Przywołane stanowisko Sądu Najwyższego jako odnoszące się do wymogów formalnych pisma procesowego ma doniosłe znaczenie przede wszystkim dla osób występujących bez profesjonalnego pełnomocnika, bowiem braki formalne pisma – w tym podpisu – nieusunięte w terminie prowadzą do negatywnych skutków procesowych.