W miesiącu czerwcu PODSUMOWANIE PRAWNE MIESIĄCA obejmuje następujące zagadnienia:

PRAWO ENERGETYCZNE

• Nowelizacja ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o odnawialnych źródłach energii
• Projekt nowelizacji ustawy Prawo energetyczne z dnia 10 kwietnia 1997 roku w Sejmie
• W dniu 14 czerwca 2016 roku do Sejmu wpłynął projektu ustawy o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich

PRAWO OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

• Decyzje UOKiK w sprawie kredytów we frankach szwajcarskich
• Prezes UOKiK wydał zgodę na utworzenie wspólnego przedsiębiorcy przez pięciu dystrybutorów energii elektrycznej

PRZEGLĄD ORZECZNICTWA

• Firmy powinny rejestrować w kasie fiskalnej paliwo do prywatnych przejazdów pracowników
• Bloger nie musi się rejestrować

PRAWO ENERGETYCZNE

• Nowelizacja ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o odnawialnych źródłach energii

W dniu 22 czerwca 2016 roku została uchwalona nowelizacja ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o odnawialnych źródłach energii. Celem nowelizacji jest usunięcie wątpliwości interpretacyjnych, prawnych i redakcyjnych przepisów, które nie weszły jeszcze w życie z ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku  o odnawialnych źródłach energii, w szczególności w zakresie rozdziału 4 tej ustawy.

Najistotniejsze zmiany dotyczą w szczególności:

• wprowadzenia przejrzystych zasad w zakresie wytwarzania i wykorzystywania na własne potrzeby energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacjach, zapewniając, iż takie działania nie mają być nakierowane na osiąganie zysków, a jedynie na zaspokajanie własnych potrzeb energetycznych,
• wprowadzenia definicji prosumenta, którym jest odbiorca końcowy dokonujący zakupu energii elektrycznej na podstawie umowy kompleksowej, wytwarzający energię elektryczną wyłącznie z odnawialnych źródeł energii w mikroinstalacji w celu jej zużycia na potrzeby własne, niezwiązane z wykonywaną działalnością gospodarczą regulowaną ustawą z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej
• zmiany definicji instalacji odnawialnego źródła energii oraz wprowadzenia nowej definicji hybrydowej instalacji odnawialnego źródła energii,
• zmian w aukcyjnym systemie wsparcia w zakresie podziału aukcji na koszyki technologiczne oraz promowania w większym wymiarze technologii, które wytwarzają energię w sposób stabilny i przewidywalny,
• wprowadzenia możliwości bardziej efektywnego wykorzystywania lokalnie dostępnych zasobów biomasy,
• likwidacji zbędnych elementów zawartych w oświadczeniach składanych przez wytwórców energii w instalacjach odnawialnego źródła energii wykorzystujących biomasę, biogaz, biogaz rolniczy lub biopłyny oraz likwidację zagrożenia odebrania całości wsparcia w sytuacji wytworzenia w ww. instalacji energii w oparciu o inne paliwo.
• wprowadzenia możliwości budowy nowych dedykowanych instalacji spalania wielopaliwowego,
• uszczegółowienia kwestii związanych z dopuszczalną wartością pomocy publicznej,
• zastąpienia Operatora Rozliczeń Energii Odnawialnej S.A. Zarządcą Rozliczeń S.A.,
• wprowadzenia nowego rodzaju certyfikatów tzw. błękitnych

Nowe przepisy wchodzą  w życie 1 lipca 2016 roku z wyjątkiem m.in. regulacji dotyczących pomocy publicznej dla wytwórcy energii elektrycznej oraz zakupu energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii które wejdą w życie w późniejszym terminie.

• Projekt nowelizacji ustawy Prawo energetyczne z dnia 10 kwietnia 1997 roku w Sejmie

W dniu 20 czerwca 2016 roku do Sejmu wpłynął projekt nowelizacji ustawy z dnia
10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne, który w dniu 5 lipca 2016 roku został skierowany do pierwszego czytania w Sejmie. Proponowane zmiany legislacyjne mają zrealizować szereg celów systemowych dotyczących uregulowania rynku paliw i gazu ziemnego oraz dotyczą różnych instytucji rynku paliw i gazu ziemnego, a ich wspólnym mianownikiem jest uporządkowanie i wprowadzenie większej przejrzystości na tych rynkach.

Lista zmian przewidzianych nowelizacją ustawy dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne:

• systemowe uporządkowanie rynku paliw ciekłych,
• zwiększenie kontroli państwa nad systemem zapasów interwencyjnych ropy naftowej i paliw,
• uporządkowanie rynku gazu ziemnego,
• rozszerzenie obowiązku utrzymywania zapasów obowiązkowych gazu ziemnego i wprowadzenie nowej formy prawnej realizacji tego obowiązku (tzw. umowa biletowa),
• wyeliminowanie uchybień i niedostatków legislacyjnych obowiązujących przepisów w obszarze paliw ciekłych i gazu ziemnego, które sprawiają wątpliwości interpretacyjne lub powodują trudności w procesie stosowania prawa,
• wprowadzenie możliwości wykonywania obowiązku w zakresie zapasów tzw. umową biletową.

• W dniu 14 czerwca 2016 roku do Sejmu wpłynął projektu ustawy o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich

Ustawa ma mieć zastosowanie do postępowań mających na celu pozasądowe rozwiązywanie krajowych i transgranicznych sporów dotyczących zobowiązań umownych wynikających z umów sprzedaży lub innych umów zawieranych z konsumentami przez przedsiębiorców mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej poprzez interwencję podmiotu – podmiotu ADR, który proponuje lub narzuca rozwiązanie bądź umożliwia zbliżenie stanowisk stron w celu rozwiązania sporu. ADR – od alternative dispute resolution oznacza kategorię, w której mieszczą się zarówno procedury, które prowadzą do rozstrzygnięcia sporu poprzez aktywną interwencję strony trzeciej, proponującej (np. koncyliacja) bądź narzucającej (np. arbitraż) dane rozstrzygnięcie, jak i procedury ograniczające się do podejmowania działań mających na celu przekonanie stron do znalezienia rozwiązania w drodze wzajemnego porozumienia (np. mediacja).

Podmiotem zobowiązanym do stosowania ww. ustawy będzie przedsiębiorca, który zobowiązał się albo jest obowiązany na podstawie odrębnych przepisów do korzystania z pozasądowego rozwiązywania sporów z konsumentami. Na rynku energii stosowanie ww. postępowania ma być obligatoryjne, z tego też względu projekt ustawy przewiduje modyfikacje w dotychczasowej treści ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne (wprowadzenie nowego rozdziału 4a w ustawie – Prawo energetyczne, który określa szczegółowo zakres działania koordynatora, sposób powołania, kwalifikacje, sposób odwołania, zasady działania).

Podmiotem uprawnionym do prowadzenia ww. postępowań na rynku energetycznym będzie koordynator do spraw negocjacji działający przy Prezesie Urzędu Regulacji Energetyki.

Postępowanie w zakresie pozasądowego rozstrzygania sporów wszczyna się na wniosek odbiorcy energii elektrycznej, paliw gazowych lub ciepła. Warunkiem podjęcia postępowania przez koordynatora do spraw negocjacji jest uprzednia próba bezpośredniego rozwiązania sporu z przedsiębiorstwem energetycznym. Dostarczania paliw gazowych lub energii nie wstrzymuje się do czasu rozwiązania sporu przez koordynatora do spraw negocjacji.

PRAWO OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW

• Decyzje UOKiK w sprawie kredytów we frankach szwajcarskich

Ujemne odsetki będą pomniejszać raty klientów banków BPH oraz Pekao SA – przedsiębiorcy dobrowolnie zobowiązali się do zmiany praktyk związanych z obliczaniem oprocentowania kredytów we frankach szwajcarskich. Postępowanie przeciwko bankowi BPH zostało wszczęte w maju 2015, a przeciwko Pekao SA – w sierpniu ubiegłego roku. Urząd zakwestionował nieuwzględnianie przez banki ujemnego oprocentowania kredytów we frankach szwajcarskich (CHF). W efekcie – raty kredytów nie zostały obniżone.

Bank BPH oraz Pekao SA zobowiązały się do zmiany praktyk i zrekompensowania strat konsumentom. Oznacza to, że przedsiębiorcy będą uwzględniać ujemne oprocentowanie, a także oddadzą klientom kwotę wynikającą z różnicy między wcześniejszym oprocentowaniem, a tym, które w pełnym zakresie uwzględnia ujemny LIBOR. Ponadto, poinformują klientów o podjętych działaniach.

Działania UOKiK związane są z umocnieniem franka szwajcarskiego wobec złotego, które nastąpiło na początku ubiegłego roku i miało wpływ na wzrost wysokości rat kredytów hipotecznych w CHF. Równolegle nastąpił spadek poniżej zera wartości wskaźnika LIBOR uwzględnianego przy obliczaniu oprocentowania tych kredytów, co z kolei powinno spowodować obniżenie wysokości rat kredytów. W niektórych przypadkach ujemny LIBOR doprowadził do spadku oprocentowania kredytu poniżej zera.

Z sygnałów, które docierały do Urzędu wynikało, że nie wszystkie banki uwzględniały ujemne oprocentowanie, choć w umowach kredytowych sposób jego ustalania określony został jako suma stawki bazowej LIBOR i marży kredytu. W efekcie Prezes UOKiK wszczął 8 postępowań przeciwko bankom, które nie uwzględniały ujemnego oprocentowania i wydał do tej pory 7 decyzji. W toku pozostaje jedno postępowanie.

Źródło: https://www.uokik.gov.pl

• Prezes UOKiK wydał zgodę na utworzenie wspólnego przedsiębiorcy przez pięciu dystrybutorów energii elektrycznej

Transakcja umożliwi m.in. szybszą i łatwiejszą zmianę sprzedawcy prądu. Uczestnikami koncentracji są spółki: Enea Operator, Energa Operator, PGE Dystrybucja, RWE Stoen Operator, Tauron Dystrybucja. Wspólny przedsiębiorca będzie odpowiedzialny za utrzymanie, eksploatację oraz rozwój Centralnego Systemu Wymiany Informacji – ogólnokrajowej platformy, w której uczestniczyć będą operatorzy systemu dystrybucji energii elektrycznej, sprzedawcy oraz podmioty odpowiedzialne za bilansowanie handlowe.

W opinii uczestników koncentracji dzięki transakcji ujednolicony zostanie standard wymiany informacji pomiędzy uczestnikami rynku. Stworzenie jednolitej platformy wspierane jest przez Urząd Regulacji Energetyki.

Przeprowadzone postępowanie wykazało, że koncentracja nie doprowadzi do ograniczenia konkurencji. Będzie również korzystna dla konsumentów. Ułatwi zmianę sprzedawcy energii elektrycznej, m.in. dzięki szybszemu i pełniejszemu dostępowi do informacji o zużyciu energii. Pozwoli również na sprawne rozpatrywanie reklamacji.

Zgodnie z przepisami transakcja podlega zgłoszeniu do urzędu antymonopolowego, jeżeli biorą w niej udział przedsiębiorcy, których łączny obrót w roku poprzedzającym przekroczył 1 mld euro na świecie lub 50 mln euro w Polsce.

Źródło: https://www.uokik.gov.pl

PRZEGLĄD ORZECZNICTWA

• Firmy powinny rejestrować w kasie fiskalnej paliwo do prywatnych przejazdów pracowników

Zdaniem Urzędu Skarbowego nieodpłatne przekazanie paliwa (przy którego nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia) jest traktowane w świetle ustawy o VAT jako sprzedaż. Ponieważ jest dokonywana na rzecz pracowników, czyli osób fizycznych nieprowadzących działalności, należy ją ewidencjonować w kasie fiskalnej. Stanowisko to potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu (wyrok sygn. akt  I SA/Wr 303/16).

Takie stanowisko zaprezentował Urząd Skarbowy w sporze ze spółką, która pozwala zatrudnionym osobom wykorzystywać służbowe samochody także na potrzeby osobiste, np. podrzucenie dziecka do przedszkola czy zrobienie zakupów. Pokrywa koszty paliwa w całości, ponieważ nie ma możliwości wydzielenia wydatków na benzynę zużywaną w trakcie prywatnych przejazdów. Ten argument nie przekonał jednak sądu. Przepisy nie przewidują bowiem odstąpienia od obowiązku ewidencjonowania sprzedaży w kasie z powodu tego, że są problemy z obliczeniem jej wartości.

Zdaniem ekspertów istnieją wątpliwości co do tego, czy w takiej sytuacji mamy w ogóle do czynienia z transakcją opodatkowaną VAT.

Nie jest rozstrzygnięte również zagadnienie czy pracodawca, który zwraca pracownikowi wydatki na benzynę do prywatnych przejazdów służbowym samochodem, musi mu naliczać dodatkowy PIT. Chodzi o obowiązujące od 1 stycznia 2015 roku  przepisy, z których wynika, że jeśli pracownik jeździ prywatnie firmowym autem, firma powinna naliczać mu co miesiąc zryczałtowany przychód. Urząd Skarbowy od początku twierdził, że ten ryczałt nie obejmuje wydatków na paliwo. Pracodawca musi więc doliczać do przychodu pracownika także wartość zużytej przez niego prywatnie (i sfinansowanej ze środków firmy) benzyny. W tej sprawie wojewódzkie sądy administracyjne stają jednak po stronie podatników.

• Bloger nie musi się rejestrować

Prawo prasowe nie definiuje bloga ani blogera, a definicja prasy jest nieostra. Artykuł 20 ustawy prawo prasowe wymaga rejestracji tytułu pisma wraz z danymi redakcji (adres, dane redaktora naczelnego), a niedochowanie obowiązku rejestracji jest wykroczeniem zagrożonym grzywną do 5 tys. zł.  Sprawa dotyczyła właściciela domeny Wikiduszniki.pl, którego Sąd Rejonowy w Szamotułach uznał w styczniu za wydawcę prasy, w efekcie winnego niezarejestrowania jej jako tytułu prasowego. Sprawę wszczęła miejscowa Policja na skutek zawiadomienia ówczesnego wójta gminy, którego poczynania bloger krytykował. Sąd Rejonowy w Szamotułach oparł się na opinii prasoznawcy, że portal ten powinien być zarejestrowany, bo jest często odwiedzany, nowe wpisy zaś są częste i różnorodne, a zatem ma cechy przypisane prasie. Bloger odwołał się od wyroku, zaś Sąd drugiej instancji uznał, że portal nie jest periodykiem w rozumieniu prawa prasowego, a zespół tam piszący nie jest redakcją, nie podlega zatem rygorom i ograniczeniom wynikającym z przepisów prawa prasowego (wyrok Sądu Okręgowego z Poznaniu, sygn. akt II W 698/15).

Z uwagi na trudności interpretacyjne w zakresie definicji prasy oraz braku definicji bloga oraz blogera, to orzecznictwo będzie wyznaczać granice obowiązku rejestracyjnego wynikającego z ustawy prawo prasowe.