Sejm w dniu 07.07.2023 r. przyjął obszerną nowelizację ustawy o odnawialnych źródłach energii. Nowe przepisy zawierają szereg regulacji wprowadzonych w unijnej dyrektywie dotyczącej OZE (RED II), a stanowią uwieńczenie prac nad projektem oznaczonym symbolem UC99, nad którym prace trwały od około dwóch lat.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ) opracowało kompleksowy projekt nowelizacji ustawy dotyczącej OZE. Głównym celem tej regulacji jest wprowadzenie przepisów unijnej dyrektywy dotyczącej odnawialnych źródeł energii (RED II) do polskiego prawa, w tym dotyczących stopniowego zwiększania udziału energii odnawialnej w sektorze ciepłowniczym i chłodniczym. Zgodnie z prawem UE państwa członkowskie miały obowiązek wdrożyć te przepisy do swoich krajowych regulacji do połowy 2021 roku.
Nowelizacja ustawy o OZE, przyjęta przez Sejm, zawiera również regulacje nie wynikające bezpośrednio z dyrektywy RED II.
Klastry energetyczne na nowych zasadach
Duże zmiany wprowadza się szczególnie w koncepcji klastrów energetycznych. Celem nowych przepisów jest zapewnienie systemowego wsparcia dla tej formy działalności oraz aktywacji inwestycji realizowanych w ramach klastrów.
Nowelizacja wprowadza preferencje dotyczące energii odnawialnej wytworzonej przez członków klastra i wprowadzonej do sieci elektroenergetycznej, a następnie pobranej z tej sieci w celu zużycia przez strony porozumienia klastra energetycznego w danym okresie rozliczeniowym. W tym zakresie proponuje się zwolnienie z opłat związanych z OZE, opłaty kogeneracyjnej, akcyzy oraz obowiązków dotyczących świadectw pochodzenia i efektywności energetycznej.
Z drugiej strony wprowadza się nowe wymogi, które klastry będą musiały spełnić. Dotyczą one między innymi rejestracji w nowym rejestrze, który będzie prowadzony przez Urząd Regulacji Energetyki (URE), oraz konieczności zawarcia umowy przez klaster z firmą handlową. Dodatkowe wymagania obejmują produkcję co najmniej 30% energii z OZE w ramach klastra oraz pokrywanie przez energię wytworzoną w klastrze co najmniej 40% konsumpcji energii przez odbiorców w klastrze w skali rocznej.
Ponadto łączna moc zainstalowanych źródeł energii w klastrze musi wynosić co najmniej 150 MWe i 300 MWt, a także produkcja co najmniej 400 milionów m3 biogazu. Klastry będą również musiały posiadać magazyny energii o mocy stanowiącej co najmniej 2% łącznej mocy zainstalowanej w źródłach wytwórczych w klastrze.
Hybrydowe instalacje OZE
Nowelizacja ustawy o OZE zawiera również przepisy dotyczące „hybrydowych instalacji odnawialnych źródeł energii”. W Polsce jest ich wciąż niewiele, łączna moc wynosi nieco ponad 20 MW. Zgodnie z nowymi przepisami hybrydowe instalacje OZE będą mogły funkcjonować jedynie w połączeniu z magazynem energii.
Umowy PPA
Najnowsza nowelizacja ustawy o OZE zawiera przepisy precyzujące zasady zawierania umów sprzedaży energii, określanych jako umowy PPA. Przewidują one sprzedaż energii odnawialnej za pośrednictwem publicznych sieci oraz bezpośrednio do odbiorcy.
Zgodnie z proponowanymi przepisami, producent energii OZE, który zawarł umowę PPA, będzie zobowiązany przekazać informacje o najważniejszych warunkach tej umowy do Prezesa URE.
Peer-to-peer
Nowe przepisy wprowadzają również rewolucyjny model sprzedaży energii między prosumentami – działającymi samodzielnie lub za pośrednictwem agregatorów. Handel energią na zasadzie peer-to-peer (P2P) stanowi element nowego modelu funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, opartego na wymianie energii między dwoma lub większą liczbą „rówieśników” oraz na stałym i krótkoterminowym przełączaniu się odbiorców między różnymi dostawcami. Przepisy dotyczące P2P mają wejść w życie później niż większość przepisów z nowej nowelizacji ustawy o OZE – 1 stycznia 2026 roku.
W pierwszej fazie wdrażania tego modelu w Polsce przewiduje się możliwość partnerstwa w handlu energią elektryczną w odniesieniu do transakcji między prosumentami, prosumentami a konsumentami lub innymi podmiotami uregulowanymi przepisami ustawy o OZE i prawa energetycznego.
Inne zmiany wprowadzane przez przyjętą nowelizację, to między innymi uproszczenie procedur administracyjnych, takie jak zwolnienie z wymogu pozwolenia na budowę instalacji fotowoltaicznych o mocy do 150 kW oraz utworzenie Krajowego Punktu Kontaktowego OZE. Jego zadaniem będzie wspieranie przedsiębiorców w realizacji inwestycji związanych z OZE. Ministerstwo Klimatu i Środowiska będzie odpowiedzialne za utworzenie Krajowego Punktu Kontaktowego OZE, który będzie dostępny w formie online.
Nowe prawo wprowadza również nowe regulacje dotyczące produkcji i dystrybucji biometanu, który będzie mógł być wprowadzany do sieci dystrybucyjnych lub przesyłowych gazu ziemnego, ale będzie musiał spełniać określone w Prawie energetycznym wymogi jakościowe. Definicja paliw gazowych zawarta w Prawie energetycznym zostanie również rozszerzona o biometan.
