Zmiana formuły rozliczeniowej dla nowych prosumentów – Co to jest net billinig?

Net billing jest to rozliczenie kwotowe, które zastąpi dotychczasowy system opustów – net metering (rozliczenie ilościowe).

Net Billing znajdzie zastosowanie dla prosumentów, którzy dokonają zgłoszenia przyłączenia mikroinstalacji po dniu 31 marca 2022 roku. Spodziewana jest kolejna tzw. szybka ścieżka legislacyjna, która obejmie dotychczasowym modelem opustowym tzw. projekty parasolowe w JST. 

Dotychczasowi prosumenci, jak również ci, którzy  dokonają zgłoszenia przyłączenia mikroinstalacji do dnia 31 marca 2022 r. zachowają dotychczasowe uprawnienia w ramach systemu opustów na okres do 15 lat od daty pierwszego wprowadzenia energii do sieci.

W okresie przejściowym, między 01 kwietnia a 30 czerwca 2022 r. zastosowanie znajdą rozliczenia w ramach dotychczasowego systemu rozliczeń, tj. net meteringu. 

Główne zasady nowego systemu rozliczeń: 

• Energia elektryczna wprowadzona do sieci, będzie wyceniana według aktualnych notowań rynkowych.  Początkowo w oparciu o notowania rynkowej miesięcznej cenie energii (RDN), docelowo od 01 lipca 2024 r. (data wejścia CSIRE), jako wycena rynkowa w okresach rozliczenia niezbilansowania (obecnie okres godziny).
• Energia elektryczna z danego miesiąca będzie zapisywana na utworzonym koncie prosumenckim, które będzie zapisywało wartość zdeponowanej energii, tworząc tzw. depozyt prosumencki.  Środki zgromadzone w depozycie, po zakończeniu danego okresu rozliczeniowego będą podlegały kompensacie z  należnościami za  energię pobraną z sieci. Maksymalny termin wykorzystania środków z depozytu to okres kolejnych 12 miesięcy od dnia przypisania energii do konta prosumenckiego.
• Energia elektryczna, która nie zostanie rozliczona z należnościami za energię pobraną przez prosumenta w okresie 12 miesięcy, zostanie rozliczona przez sprzedawcę w sposób pieniężny i wypłacona prosumentowi. Co jednak istotne, ustawodawca wprowadził tutaj ograniczenie co do maksymalnej kwoty zwrotu środków. Wysokość zwracanej nadpłaty nie może przekroczyć dwudziestu procent wartości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci w miesiącu kalendarzowym, którego dotyczy zwrot nadpłaty.
• Zaczytanie przez sprzedawcę depozytu, będzie następować od najstarszej daty przypisanej do prosumenta na jego koncie, aby ograniczyć ryzyko przepadku i wystąpienia ograniczonej wypłaty w formie pieniężnej.  
• Istotna zmiana wobec obecnego modelu opustów, to ponoszenie przez prosumenta w ramach net billingu pełnych opłat za usługę dystrybucji od energii pobranej z sieci. Składniki te nie będą podlegać kompensacie.  
• Ustawa umożliwia rozliczenia prosumenckie zarówno na umowie kompleksowej, jak i umowie sprzedażowej. Obecny model opustów „wymuszał” rozliczanie w oparciu o umowę kompleksową.  
• Pobrana energia elektryczna podlegająca rozliczeniu w ramach net billingu nie będzie podlegać akcyzie, jak również nie będzie stosować się do tego wolumenu tzw. obowiązków kolorowych. 

Wprowadzenie pojęć prosumenta zbiorowego i prosumenta wirtualnego

Nowe podejście „odrywające się” od dotychczasowej zasady przypisywania energii prosumenckiej w ramach tego samego punktu poboru energii. Nowo powołane modele, pozwalają przypisać na jedno PPE moc zainstalowaną z dane instalacji OZE, która nie przekracza mocy umownej ustalonej dla tego punktu poboru energii, nie większą łącznie niż 50 kW.  Co do zasady rozliczenia w ramach nowych modeli prosumenckich będą prowadzone w oparciu o zasady jak dla prosumenta klasycznego, tj. net billingu. 

Istnieje możliwość łączenia modeli prosumenckich. W takim wypadku kolejność rozliczeń będzie prowadzona z pierwszeństwem dla modelu klasycznego, następnie udziału w instalacji zbiorowej i w ostatniej kolejności jako udział w wirtualnym prosumencie.  Udziały dla poszczególnego prosumenta będą określane w umowie międzyprosumenckiej. 

Co to jest prosument zbiorowy?

Prosument zbiorowy to możliwość rozliczeń dla odbiorców końcowych w budynkach wielolokalowych, typu wspólnoty mieszkaniowe czy spółdzielnie mieszkaniowe. 

Energia elektryczna może być wytwarzana ze źródła OZE w mikroinstalacji lub małej instalacji  za pośrednictwem wewnętrznej instalacji elektrycznej budynku.  

Co to jest prosument wirtualny?

Prosument wirtualny (wejście w życie od 01 lipca 2024) –  będzie to możliwość przypisania przez odbiorcę końcowego wytwarzającego energię elektryczną w instalacji  przyłączonej do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej w innym miejscu niż miejsce dostarczania energii elektrycznej do tego odbiorcy, która jednocześnie nie jest przyłączona do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej za pośrednictwem wewnętrznej instalacji elektrycznej budynku wielolokalowego. 

Reprezentant prosumentów dla modelu wirtualnego oraz zbiorowego prosumenta

Kto będzie mógł zostać reprezentantem prosumentów? 

Reprezentantem prosumentów będzie mogła zostać osoba fizyczna lub osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa  przyznaje zdolność prawną, uprawnioną na podstawie umowy międzyprosumenckiej do reprezentacji prosumentów wirtualnych energii odnawialnej lub prosumentów zbiorowych energii odnawialnej, w szczególności w relacjach z operatorem systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, zarządcą budynku wielolokalowego lub organami administracji architektoniczno-budowlanej, a w przypadku prosumenta wirtualnego energii odnawialnej – także podmiotem odpowiedzialnym za bilansowanie handlowe. 

Główne role reprezentanta prosumentów to: 

• złożenie wniosku o przyłączenie instalacji do sieci OSD i zawarcie umowy przyłączeniowej lub zgłoszenie przyłączenie mikroinstalacji do sieci OSD;
• komunikacja z OSD  w zakresie przyłączonego źródła, w tym zmianie rodzaju instalacji, czy też modyfikacje mocy zainstalowanej, jak również przekazywanie informacji o zawieszeniu czy definitywnym zakończeniu wytwarzania energii elektrycznej;
• przekazanie do OSD informacji wynikających z umowy międzyprosumenckiej, w tym wielkości udziałów poszczególnych prosumentów.

Bilansowanie energii prosumenckiej

Ujednolicono zasady dla sposobu bilansowania energii jako rozliczenia oparte o sumarycznie zbilansowany w każdej godzinie wolumen energii pobranej i wprowadzonej do sieci metodą wektorową. 

Wynik z danej godziny będzie stanowił podstawę do rozliczeń i określenia, czy energia elektryczna została wprowadzona do sieci, czy pobrana przez prosumenta.

OSD zostali zobowiązani do przekazywania sprzedawcom danych przed i po sumarycznym zbilansowaniu. 

Ustawa określa również kolejność rozliczeń w przypadku posiadania przez prosumenta taryfy wielostrefowej, która obejmuje więcej niż dwie strefy czasowe. Wskazuje, że występujące nadwyżki uwzględnia się począwszy od strefy czasowej z najwyższym poziomem składnika zmiennego stawki sieciowej. 

Zapobieganie cenom ujemnym

(od 01 lipca 2024 r.)

Ustawa wprowadza dodatkowe rozwiązania, które mają przeciwdziałać wprowadzaniu energii przez prosumentów w okresach cen ujemnych. W tym zakresie prosument będzie mógł upoważnić sprzedawcę energii do sterowania jego instalacją w celu możliwości zdalnego odłączania instalacji  przez czas występowania cen ujemnych.

Koszt zakupu urządzeń będzie ponoszony po 50% przez prosumenta oraz sprzedawcę.  

Powyższa analiza nadchodzących zmian w Ustawie OZE została przygotowana przez Zespół Prawa Energetycznego MGS LAW.

Zapraszamy do śledzenia na bieżąco naszych AKTUALNOŚCI PRAWNYCH na stronie www i mediach społecznościowych.