Ustawa odległościowa , która zmieniła obszar regulacyjny energetyki wiatrowej w 2016 roku, bezsprzecznie zahamowała rozwój inwestycji wiatrowych na lądzie. Efekt mrożący tych przepisów wynikał przede wszystkim z tzw. zasady 10H, wprowadzającej dziesięciokrotność wysokości elektrowni wiatrowej jako minimalną odległość nowej inwestycji od istniejących zabudowań i form ochrony przyrody. Celem tej regulacji postulowanym przez projektodawców było zapobieżenie uciążliwościom w normalnym funkcjonowaniu mieszkańców, które rzekomo towarzyszyły lokowaniu urządzeń w bliskich odległościach od ich zabudowań, m.in. związanym z postawaniem hałasu i infradźwięków. Wskazywano także, że określona ustawowo odległość jest wielkością zapewniającą bezpieczeństwo „fizyczne” – 10-krotność wysokości wirnika miała być odległością, w jakiej najczęściej będą spadać elementy wyrzucone przez łopaty wirnika oraz urwane fragmenty łopat.

Według Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej skutkami wprowadzenia zasady 10H było:
• wyłączenie spod inwestycji ok. 99% powierzchni Polski;
• doprowadzenie do luki inwestycyjnej;
• wyhamowanie rozwoju całego sektora OZE w Polsce, w tym mocy z wiatru.

14 lipca 2022 roku do Sejmu wpłynął projekt nowelizacji ustawy odległościowej, który zawiera propozycje mające na celu złagodzenie dotychczasowych zasad lokalizowania elektrowni wiatrowych.
Głównym założeniem projektu jest utrzymanie podstawowej zasady lokowania nowej elektrowni wiatrowej, wedle której nowa elektrownia wiatrowa może być lokowana wyłącznie na podstawie miejscowej planu zagospodarowania przestrzennego (MPZP). Obowiązek sporządzenia MPZP lub jego zmiany na potrzeby przedmiotowej inwestycji będzie jednak dotyczył obszaru prognozowanego oddziaływania elektrowni wiatrowej, a nie, jak dotąd, całego obszaru wyznaczonego zgodnie z zasadą 10H.

Utrzymana zostanie ustawowa, minimalna odległość elektrowni wiatrowej, która nie może być mniejsza niż wyznaczona zgodnie z zasadą 10H, przy czym gminy w ramach kształtowania polityki planistycznej na ich terenie zostaną wyposażone w narzędzia umożliwiające jej złagodzenie, przy jednoczesnym uwzględnieniu interesów społeczności lokalnych. MPZP będzie mógł określać inną odległość elektrowni wiatrowej od budynku mieszkalnego, mając na uwadze zasięg oddziaływań elektrowni wiatrowej, z uwzględnieniem jednak bezwzględnej odległości minimalnej 500 metrów.

Uchwalenie bądź zmiana MPZP w zakresie określenia odległości planowanej elektrowni wiatrowej zostanie poprzedzone konsultacjami mieszkańców gmin podczas dyskusji publicznych. Procedura dodatkowych dyskusji publicznych zakłada dostarczenie mieszkańcom terenów objętych zasięgiem oddziaływania elektrowni wiatrowej informacji m.in. o: planowanym zakresie inwestycji, szczegółach i kolejnych etapach procedury planistycznej oraz uprawnieniach przysługujących w tym zakresie mieszkańców, szczegółach i kolejnych etapach procedury środowiskowej oraz uprawnieniach przysługujących w tym zakresie mieszkańcom. W celu uwzględnienia interesów mieszkańców gminy pobliskiej, na której tereny może oddziaływać elektrownia wiatrowa powstająca w sąsiedniej gminie, wprowadzono także obowiązek uzyskania opinii wójta, burmistrza albo prezydenta miasta tej gminy (gmin) pobliskiej, dotyczącej projektu MPZP sporządzonego w celu lokalizacji elektrowni wiatrowej. Gmina pobliska jest rozumiana w projekcie jako gmina, które tereny znajdują się w odległości mniejszej niż 10H od elektrowni wiatrowej. Kluczowym etapem procedury planistycznej będzie także obowiązkowe sporządzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko sporządzanej dla MPZP, w ramach której analizowany będzie m.in. wpływ emisji hałasu na otoczenie i zdrowie mieszkańców.

Powyższe zmiany niewątpliwie stanowią ważny krok w kierunku odblokowania potencjału energetyki wiatrowej na lądzie, przy czym nadal jest to jedynie pewnego rodzaju uelastycznienie restrykcyjnego wymogu wprowadzonego w 2016 roku, a ciężar każdorazowego od niego odstępstwa zostanie przeniesiony na gminy, które będą podejmowały szereg dodatkowych czynności mających wykazać, że wyłączenie generalnej zasady – w świetle uwarunkowań lokalnych – jest w danym przypadku dopuszczalne. Projekt nie spełnia w związku z tym oczekiwań branży, która postuluje zdecydowanie dalej idące złagodzenie reżimu stosowanego do tego rodzaju inwestycji.