Po części wprowadzającej oraz przedstawieniu zwięzłych informacji odnośnie dostępnych trybów postępowań restrukturyzacyjnych, nadeszła pora na omówienie czynności, które postępowanie te inicjują. W poniższym tekście w paru zwięzłych słowach przedstawione zostaną czynności niezbędne do wszczęcia postępowania. Procedura wszczęcia postępowania restrukturyzacyjnego jest nieco inna dla każdego z opisywanych wcześniej trybów postępowań (najbardziej zbliżone są przyspieszone postępowanie układowe i postępowanie układowe), konieczne w związku z tym jest omówienie ich osobno.

• Postępowanie o zatwierdzenie układu.

Jak opisywaliśmy wcześniej postępowanie o zatwierdzenie układu jest, co do zasady, najkrótszym, najprostszym i najbardziej odformalizowanym postępowaniem restrukturyzacyjnym. W trybie tym to dłużnik sam wybiera sobie doradcę restrukturyzacyjnego, zawiera z nim umowę i sporządza przy jego pomocy propozycje układowe. Proces zbierania głosów również leży w gestii dłużnika. Wniosek do sądu jest składany dopiero wówczas, gdy dłużnik samodzielnie uzyska wymaganą przepisami większości głosów opowiadających się za zaproponowanymi przez niego propozycjami układowymi.

• Przyspieszone postępowanie układowe.

Przyspieszone postępowanie układowe jest już bardziej sformalizowaną formą prowadzenia restrukturyzacji. W trybie tym zaangażowanie organów państwa jest większe. Zainicjowane zostaje przez wniosek złożony przez dłużnika. Zgodnie z przepisami ustawy Prawo restrukturyzacyjne wniosek o otwarcie przyspieszonego postępowania układowego powinien zawierać:

1) imię i nazwisko dłużnika albo jego nazwę oraz numer PESEL albo numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku ich braku – inne dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację, miejsce zamieszkania albo siedzibę, adres, a gdy dłużnikiem jest spółka osobowa, osoba prawna albo inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – imiona i nazwiska reprezentantów, w tym likwidatorów, jeżeli są ustanowieni, a ponadto w przypadku spółki osobowej – imiona i nazwiska oraz miejsce zamieszkania wspólników odpowiadających za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem;

2) propozycje układowe wraz ze wstępnym planem restrukturyzacyjnym oraz odpisami propozycji układowych w liczbie wystarczającej do doręczenia wszystkim wierzycielom;

3) wskazanie miejsc, w których znajduje się przedsiębiorstwo lub inny majątek dłużnika;

4) aktualny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników;

5) bilans sporządzony przez dłużnika dla celów postępowania, na dzień przypadający w okresie trzydziestu dni przed dniem złożenia wniosku;

6) wykaz wierzycieli z podaniem imienia i nazwiska albo nazwy oraz miejsca zamieszkania albo siedziby, adresu i wysokości wierzytelności każdego z nich, terminów zapłaty, z określeniem, czy wierzytelność objęta jest układem z mocy prawa, czy może zostać objęta układem po wyrażeniu zgody przez wierzyciela oraz czy wierzyciel posiada prawo do głosowania nad układem, a jeżeli nie to wskazanie z jakiego powodu;

7) sumę wierzytelności z wyszczególnieniem sumy wierzytelności objętej układem z mocy prawa oraz sumy wierzytelności, która może zostać objęta układem po wyrażeniu zgody przez wierzyciela;

8) wykaz wierzytelności spornych z podaniem imienia i nazwiska albo nazwy wierzycieli, miejsca zamieszkania albo siedziby, ich adresów i wysokości żądanej przez każdego z nich wierzytelności, terminów zapłaty oraz zwięzłym przedstawieniem podstawy sporu;

9) sumę wierzytelności spornych;

10) informację, czy dłużnik jest uczestnikiem podlegającego prawu polskiemu lub prawu innego państwa członkowskiego systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych w rozumieniu ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami.

Wraz z wnioskiem o otwarcie przyspieszonego postępowania układowego dłużnik składa na piśmie oświadczenie, że informacje zawarte we wniosku i załącznikach są prawdziwe i zupełne. Wniosek o wszczęcie przyspieszonego postępowania układowego sąd jest obowiązany rozpoznać w terminie tygodnia od daty wpływu.

• Postępowanie układowe

Wymogi formalne wniosku o otwarcie postępowania układowego, co do zasady, są analogiczne do tych jakie stawiane są przed wnioskiem o otwarcie przyspieszonego postępowania układowego (z wyłączeniem punktów 4 i 5 powyżej). We wniosku o otwarcie postępowania układowego dłużnik uprawdopodabnia zdolność do bieżącego zaspokajania kosztów postępowania układowego i zobowiązań powstałych po dniu jego otwarcia. Do wniosku o otwarcie postępowania układowego nie dołącza się odpisów propozycji układowych.

Wniosek o wszczęcie postępowania układowego sąd jest obowiązany rozpoznać w terminie 14 dni od daty wpływu

• Postępowanie sanacyjne

Jak wcześniej wskazywaliśmy postępowanie sanacyjne charakteryzuje się największym, ze wszystkich postępowań przewidzianych ustawą, rygoryzmem oraz największym zaangażowaniem organów państwowych. Pod tym kątem jest ono najbardziej zbliżone do dawnego postępowania upadłościowego z możliwością zawarcia układu.

Wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego może złożyć dłużnik, kurator dłużnika, o ile został ustanowiony lub wierzyciel osobisty. Zgodnie z art. 284 ustawy Prawo restrukturyzacyjne wniosek o otwarcie postępowania sanacyjnego powinien zawierać co najmniej:

1) imię i nazwisko dłużnika albo jego nazwę oraz numer PESEL albo numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, a w przypadku ich braku – inne dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację, miejsce zamieszkania albo siedzibę, adres, a gdy dłużnikiem jest spółka osobowa, osoba prawna albo inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – imiona i nazwiska reprezentantów, w tym likwidatorów, jeżeli są ustanowieni, a ponadto w przypadku spółki osobowej – imiona i nazwiska oraz miejsce zamieszkania wspólników odpowiadających za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem;

2) wskazanie miejsc, w których znajduje się przedsiębiorstwo lub inny majątek dłużnika;

3) wstępny plan restrukturyzacyjny wraz z uzasadnieniem wskazującym, że jego wdrożenie przywróci dłużnikowi zdolność do wykonywania zobowiązań;

4) uprawdopodobnienie zdolności dłużnika do bieżącego zaspokajania kosztów postępowania sanacyjnego i zobowiązań powstałych po dniu jego otwarcia;

5) wykaz wierzycieli z podaniem imienia i nazwiska albo nazwy oraz miejsca zamieszkania albo siedziby, adresu i wysokości wierzytelności każdego z nich, terminów zapłaty, określeniem, czy wierzytelność objęta jest układem z mocy prawa, czy może zostać objęta układem po wyrażeniu zgody przez wierzyciela oraz czy wierzyciel posiada prawo do głosowania nad układem, a jeżeli nie to wskazanie z jakiego powodu;

6) sumę wierzytelności z wyszczególnieniem sumy wierzytelności objętej układem z mocy prawa oraz sumę wierzytelności, która może zostać objęta układem po wyrażeniu zgody przez wierzyciela;

7) wykaz wierzytelności spornych z podaniem imienia i nazwiska albo nazwy wierzycieli, miejsca zamieszkania albo siedziby, ich adresów i wysokości żądanej przez każdego z nich wierzytelności, terminów zapłaty oraz zwięzłym przedstawieniem podstawy sporu;

8) informację, czy dłużnik jest uczestnikiem podlegającego prawu polskiemu lub prawu innego państwa członkowskiego systemu płatności lub systemu rozrachunku papierów wartościowych lub niebędącym uczestnikiem podmiotem prowadzącym system interoperacyjny.

Wstępny plan restrukturyzacyjny to dokument, który ma na celu ułatwienie zarządcy przygotowanie właściwego planu restrukturyzacji. Powinien on zawiera co najmniej:

• Analizę przyczyn trudnej sytuacji ekonomicznej dłużnika;
• Wstępny opis i przegląd planowanych środków restrukturyzacji i związanych z nim kosztów;
• Wstępny harmonogram wdrożenia środków restrukturyzacji.

Wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego, w każdym z opisanych trybów, należy złożyć do właściwego sądu restrukturyzacyjnego. Będzie to wydział gospodarczy sądu rejonowego. Właściwość miejscową sądu restrukturyzacyjnego określa się według miejsca głównego ośrodka podstawowej działalności dłużnika.

Wniosek o wszczęcie postępowania sanacyjnego sąd jest obowiązany rozpoznać w terminie 14 od daty wpływu.

Marcin Muza, radca prawny, młodszy partner